Aster ve landsat uydu görüntüleri kullanılarak Ardemli (Mersin) kuzeyinin litolojik ve tektonik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Mersin İli Erdemli İlçesinin kuzeyinde bulunan inceleme alanında yer alan birimleri ayırt etmek, ayrıntılı jeolojik haritasını oluşturmak, tektono-stratigrafik özelliklerini ortaya koymak, bölgenin jeolojik evrimini açıklamak amacı ile Landsat 5 TM ile Aster uydu görüntüleri kullanarak bölgenin uzaktan algılama yöntemleriyle jeoloji haritasını oluşturulmuş, bölgedeki çizgisellikler belirlenerek elde edilen veriler arazi çalışmalarıyla karşılaştırılmıştır.Silifke O32 a3, a4, d1 ve d2 paftaları içerisinde kalan çalışma alanının arazi verileriyle, 1/25.000 ölçekli jeolojik haritası çizilmiş ve tektono-stratigrafik dikme kesiti hazırlanmıştır. 176/34 ve 176/35 yörünge/satırlı Landsat 5 TM uydu görüntüleri ile Aster uydu görüntüsünden çalışma alanını kapsayan kısımlar kesilerek, görüntülere zenginleştirme işlemleri uygulanarak görüntü yorumlama için hazır hale getirildikten sonra, uygun bant kombinasyonları seçilerek görüntülerden çalışma alanının jeoloji haritası oluşturulmuştur. Yapılan tüm çalışmalar sonucunda sekiz adet kaya stratigrafi birimi ayırt edilmiş ve bunların birbirleriyle olan ilişkileri açıklanmıştır. Bu birimler yaşlıdan gence doğru; Triyas yaşlı Karagedik Formasyonu, Jura-Üst Kretase yaşlı Cehennemdere Formasyonu, Üst Kretase yaşlı Mersin Ofiyoliti, Üst Kretase yaşlı Fındıkpınarı Karışığı, Oligosen-Alt Miyosen yaşlı Gildirli Formasyonu, Alt-Orta Miyosen yaşlı Kaplankaya Formasyonu Alt-Orta Miyosen yaşlı Karaisalı Formasyonu ve Kuvaterner yaşlı alüvyondur. Eşyükselti eğrileri sayısallaştırılarak arazinin sayısal yükseklik modeli oluşturulmuştur. Aster Level3A görüntüsü kullanılarak elde edilen stereoskopik görüntü, tek bantlı ve çok bantlı görüntüler ile oluşturulan sayısal yükseklik modeline rölyef verilerek çizgisellikler belirlenmiştir. Elde edilen verilerden gül diyagramı oluşturularak bölgenin tektonik özellikleri yorumlanmıştır.Bu çizgiselliklerden hazırlanan gül diyagramının yorumlanması ve bölgenin neotektonik evriminin de göz önüne alınmasıyla, kırıkların yaklaşık K20B ve K50D doğrultulu, sol yönlü doğrultu atımlı fay mekanizması altında oluştukları sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: Uzaktan Algılama, Aster, Landsat 5 TM, Temel Bileşenler Analizi, Bant Oranlama, Ecemiş Fayı, Erdemli (Mersin).Danışman: Doç. Dr. Erol ÖZER, Mersin Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü

The geological map of the study area was prepared with remote sensing techniques using the Landsat 5 TM, Aster satellite images, and lineaments of the region were determined and compared to field studies in order to distinguish the geologic unit of the study area located in the north of the Erdemli Town of Mersin province, to prepare the detailed geological mapping, to reveal the tectono-stratigraphic characteristics of the and to explain the geological evolution of the region.1/25.000 scale geological maps of the study area remained within the Silifke O32 a3, a4, d1 and d2 sheets and tectono-stratigraphic section has been prepared according to field data. 176/34 and 176/35 paths/rows of the Landsat 5 TM satellite imagery and Aster satellite image of the study area were cropped, enrichment process applied to image for becoming ready for interpretation, then geological map has been created from the images of the selected appropriate band combinations.As a result of the all of the work done in this study, the eight rock stratigraphic units have been distinguished and their relationships with each other are described. These units are from older to younger; the Triassic Karagedik Formation, the Jurassic-Upper Cretaceous Cehennemdere Formation, Upper Cretaceous Mersin Ophiolite, the Upper Cretaceous Fındıkpınarı Melange, Oligocene-Lower Miocene Gildirli Formation, Lower-Middle Miocene Kaplankaya formation, Lower-Middle Miocene Karaisalı Formation and Quaternary alluviumThe Digital Elevation Model was created from the digitized contour of the land. The lineaments have been identified from the image obtained as a result of the relief giving stereoscopic image obtained from the Aster Level3A image, and digital elevation models created with single-band and multi-band images. Tectonic characteristics of the region was interpreted with using the Rose diagram of the data.According to the interpretation of lineaments rose diagram and by consideration of the neotectonic evolution of the region; it was concluded that the fractures trending approximately N20W and N50E, and formed under the effect of the left-lateral strike-slip fault mechanism.Key words: Remote Sensing, Aster, Landsat 5 TM, Principal Component Analysis, Band Ratioing, Ecemiş Fault, Erdemli (Mersin).Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Erol Özer, Mersin University, Department of Geological Engineering