Demirtaş (Antalya) çevresinde yüzeylenen diyabazların petrografik-jeokimyasal özellikleri ve kökeni

Abstract

ÇalıĢma kapsamında ele alınan diyabazlar Orta Toroslarda DemirtaĢ (Antalya)beldesinin kuzey kesiminde yüzeylenirler. Kayaçlar eksfoliasyon türü ayrıĢmayauğradıklarından dolayı arazide yumrular Ģeklinde ortaya çıkarlar. Ofitik ve subofitikdoku gösterene diyabazlar, mineralojik olarak plajiyoklaz, piroksen, olivin, Opak vebunların ayrıĢması sonucu oluĢan ikincil minerallerden Klorit, Amfibol, Epidotiçerirler. DemirtaĢ (Alanya) diyabaz örneklerinin ana element değerleri sırasıylaSiO2: % 44-49; TiO2: % 2.1-5.5; Al2O3: % 12-18.4; Fe2O3:10-12.3; MgO: % 2.9-11.8; CaCO3:4.7-10.7; Na2O: 2.9-5.3 ve ateĢte kayıp (A.K.): 2.1-7.9 arasındadeğiĢmekte olup, değiĢik derecelerde alterasyonun olduğuna iĢaret etmektedir. Diğeroksitlerden MnO, K2O, P2O5 ve Cr2O3 miktarları % 1'in altındadır. DeğiĢikadlandırma diyagramlarında Gabro, bazalt alanında yer alan diyabazlar geneldealkali özelliktedirler. Ġz ve NTE verilerinin tümü bir arada değerlendirildiğindediyabazları oluĢturan magmanın zenginleĢmiĢ bir manto kaynağının düĢük derecelikısmı ergimesi sonucu oluĢtuğu ileri sürülebilir. Ayrıca DemirtaĢ Diyabazları plakaiçi ortamlarda oluĢmuĢ olup okyanussal ada bazaltlarına benzer özellikler gösterirlerve bunları oluĢturan magma derin manto koĢullarında meydana gelmiĢ vezenginleĢmiĢ garnet - peridotit bileĢimine sahip bir mantodan kaynaklanmaktadır.

The diabase which examined in the study outcropped in Central Taurus in thenorth of small town DemirtaĢ (Antalya). The Rocks undergo exfoliation typedecomposition therefore they appear as lumps on the land. Diabase show ophitic andsubophitic texture and contain primary minerals like plagioclase, pyroxene, olivine,opaque as a result by there decomposition secondary minerals such as chlorite,amphibole and epidote were formed. DemirtaĢ (Alanya) diabase samples containmajor oxide values of SiO2: 44-49 %; TiO2: 2.1-5.5 %; Al2O3: 12-18.4 %; Fe2O3:10-12.3 %; MgO: 2.9-11.8%; CaCO3:4.7-10.7 %; Na2O: 2.9-5.3% respectively. Theloss on ignition (LOI) values ranged from 2.1% to 7.9% and indicating varyingdegrees of alteration. The amount other oxides like MgO, K2O, P2O5 and Cr2O3 isless than 1%. In various naming diagram, diabase located in gabbro, basalt areas andshow usually alkaline property. When the data of trace and rare earth elementsconsidered together could be argued that the diabase magma derived from anenriched mantle source and low degree of its partial melting. In addition the alkalineDemirtaĢ diabase formed in a within – plate setting and have ocean island basalt(OIB) affinities and are from an enriched mantle with garnet-peridotite composition.