Büyük ölçekli kentsel yatırımların etki analizi: Adana örneği

Abstract

Neoliberal politikaların günümüz kentlerini biçimlendirdiği süreç içerisinde kentler, ekonomiden mümkün olan en üst düzeyde yararlanmak için değişim, dönüşüm ve yenilenme süreci içerisine girmişlerdir. Kentlerdeki sürekli değişim, dönüşüm ve yenilenme sürecindeki politikalara uzun vadeli planlamanın statik yapısı cevap verememiş (öngörememiş) olması, piyasa aktörlerinin, kentler üzerindeki mekânsal talep ve beklentilerini sık sık yapılan plan değişikliği yolu ile elde etmesine sebep olmuştur. Kentsel müdahaleler çoğunlukla büyük ölçekli alışveriş merkezi, konut, hastane, okul, kamu idare tesisi, spor tesisi gibi çeşitli kullanımlar içermektedir. Ancak bu kapsamdaki büyük projeler mekânda, başta o yörede yaşayan insanlar olmak üzere kentin ulaşım, altyapı, sosyal yapı, insan sağlığı, arsa fiyatları, çevresel faktörler gibi birçok problemi beraberinde getirmektedir. Kent mekânına etki eden bu problemlerin bir kısmı ölçülebilir göstergeleri bir kısmı ise ölçülemeyen göstergeleri esas almaktadır. Literatür taraması sonucunda, kentsel mekâna etki eden göstergelerin etki değerlendirme çalışmalarında kullanılan ölçütler (kriterler) ve ölçme yöntemlerinden yararlanılarak yöntem önerisi sunulmaktadır. Çalışmada Adana kentinde büyük ölçekli yatırımların kentsel mekâna etkileri tespit edilmiştir.

Today's cities are being formed by neoliberal policies and in this process, these cities, in order to benefit from the economy at the topmost level, have been undergoing a major process of change, transformation and renewal. Static structure of long-term planning hasn't been able to foresee the policies concerning the constant change, transformation and renewal of cities. This had led to market leaders' achieving their spatial demands and expectations via frequent changes in planning. Urban interventions mostly involve various uses such as large-scale shopping malls, housing, hospitals, schools, public administration facilities, sports facilities. However, big projects in this context bring with it many problems such as transportation, infrastructure, social structure, human health, land prices, environmental factors, especially the people living in the area. Some of these problems affecting the urban space are based on measurable indicators and some of them are not measurable. Depicted indicators and criteria from the literature are used to develop the methodological framework for impact assessment analysis. A case study is conducted in Adana city has been conducted to assess the impacts of large scale projects on urban space.