Türkiye`de vergilerin sermaye piyasasının gelişmesine etkileri (gelir ve kurumlar vergisi açısından)

Abstract

ÖZET `Türkiye'de Vergilerin Sermaye Piyasasının Gelişmesine Etkileri' (Gelir. ye Kurumlar Vergisi açısından)` ad ve konulu çalışmanın amacı, genel vergi teorisi ışığında, Türkiye'de sermaye piyasasındaki gelişmeleri yönlendirme çabalarına katkıda bulunmaktır. İnceleme, 1961-(Eylül) 1985 dönemini kapsa maktadır. Vergi etkileri. araştırılırken, yükümlülerin kâr maksimizasyonunu amaçladıkları varsayılmıştır, Sermaye piyasasının gelişmesi, menkul kıymetlenin arz (ihtiyaç) ve talebi ile bu ikisi arasında köprü işlevi gören yardımcı kuruluşlardan oluşan üç temel öğenin gelişmesiyle s ağlanmaktadır o Bu nedenle çalışma, bu öğeler üzerindeki vergi etkilerini konu alan üç bölümden oluşturulmuş ve bunlara sonuç bölümü eklenmiştir. Buna göre; Birinci bölümde, menkul kıymet ihracının gelişmesi üzerindeki vergi etkileri ele alınmış; konu, piyasa; talep müesşeselerinin gelişmesi ve bunların kullanabileceği çeşitli finansman kaynaklarının maliyeti üzerindeki etkiler olmak üzere iki altbölümde incelenmiştir. Bu konuda, dönem boyunca, olumsuz vergi etkilerinin ağır bastığa ortaya çıkmaktadır. İkinci bölümde ise, vergilerin menkul kıymet talebi üzerindeki etkileri ele alınmış; konu, fert ye işletme tasar rufları açısından olmak üzere iki altbölümde incelenmiştir. Yapılan incelemeler, dönem boyunca olumsuz vergi etkilerinin bulunduğunu göstermekle birlikte; 1980 sonrasında bazı düzel melerin sağlandığını da ortaya koymaktadır. Üçüncü bölümün konusunu, yardımcı kuruluşların gelişmesi üzerindeki vergi etkileri oluşturmuştur. Konu, aracı kurumlar ve kollektif yatırım kurumları bazında olmak üzere iki altbölümde incelenmiştir. Bu konudaki olumsuz etkilerin yerini 1980 sonrasında, teşvik edici bir vergilemenin aldığı görülmektedir. Sonuç bölümünde ise, önceki bölümlerde ortaya konan et kiler ve bunlarla ilgili kimi önerilerimiz -uygun bir gruplama içinde- topluca verilmiştir. Ayrıca yapılan genel bir değerlendirmede, menkul 'kıymet talebi ve- yardımcı kuruluşların gelişmesi bakımından 1980 sonrasında bazı olumlu gelişmelerin saplandığı belirlenirken; piyasa öğelerinin dengeli gelişmesi bakımından, menkul kıymet ihracını geliştirecek vergi düzenle melerinin öncelikle ele alınması gerektiği kanaatine varılmıştır.