Cumhuriyet döneminde Türkiye`de ihracatın teşviki ve dış ticaret sermaye şirketleri modeli

Abstract

ÖZET Kalkınma sürecinde bulunan ülkelerin karşılaştıkları darboğaz ların en önemlilerinden biriside döviz darboğazıdır. Bu darboğazı genişletmenin en sağlıklı yolu ise ihracat gelirlerini artırmaktır. Kalkınmakta olan bir ülke olarak Türkiye'de de özellikle son yıllar da üzerinde en çok tartışılan konulardan biri, ihracatın artırılması ve yapısının değiştirilmesi olmuştur. Gelişmekte olan bir ülkede, özellikle geniş bir iç piyasaya sa hip olan bir ülkede ihracatın sürekli clarak geliştirilebilmesi kendiliğinden olabilecek bir husus değildir. Genel olarak ihracatı teşvik tedbirleri maliyetleri düşürerek veya gelirleri artırarak ihracatı karlı kılan tüm tedbirleri kap samaktadır. İhracatı teşvik tedbirlerinin çeşidi, adedi, dozu uygulanacağı ülkenin ekonomik yapısına ve ihtiyaçlarına göre değişmekte ve da imi bir oluşum içinde bulunmaktadır. Türkiye ' de planlı kalkınma dö nemine kadar ciddi ve tutarlı bir ihracatı teşvik sistemi mevcut değildir. Planlı dönemle birlikte ihracatı geliştirmeye yönelik çe şitli tedbirlere baş vurulmuştur. Çeşitli teşviklere rağmen ihraca tımız 1980' li yıllara kadar arzulanan düzeyde a'rtırılaraamiştır. 21+ Ocak kararları olarak anılan ekonomik istikrar süreci ile ihracatı teşvik sisteminde de önemli değişiklikler yapılmıştır. Yeni teşvik sisteminin en ayırıcı özelliği bünyesinde diş ticaret sermaye şirketlerine yer vermiş olmasıdır. Böylece bir ihtisas konu su olan ihracatın bu konuda uzmanlaşmış kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Alaattin Sakinoğlu

A B S T R A C T One of the most important problems of the developing counti- ries is exchange problem. The safest way to insure a good growth is exporting, A developing country like r?urkey has extended it's export in the last few years. They have work hard to grow the ex port in the last few years. A developing country which has the ability of sailing goods to the foring countries, in order to expand it's export do need to consider some other facts. in general in order to expand ex port they would try to bring the cost of the export down in or der to make a profitable income. Export of one country depend up on the kind, numbers and a- mount and this will change according to the needs of one country. İn Turkey there is a stedy a serious plan in exporting at the moment. They have started making plans and dif firent ? ways to continve a good export. Taking different plans but unfortunetly up until 1980 the re has not been increased according to the desission of 24 Ja nuary the economic stability was to giva place to the foring trade capitals. This way the export matter has changed to a pro fessional trade horder to make this matter to work in reality.