Vergi teşviklerinin ihracat üzerindeki etkileri

Abstract

ÖZET VERGİ TEŞVİKLERİNİN İHRACAT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ İhracat günümüzde bütün dünya ülkelerini yakından ilgilendiren bir konudur. Dünyada bütün ülkeler, ihracatlarını artırmak ve dışarıya daha fazla mal ve hizmet satmak çabası içerisindedirler. Türkiye kalkınmakta olan bir ülkedir. Türkiye'nin kalkınabilmesi için ihracatını artırması gerekmektedir. Bu çalışmamızda şu sonuca ulaşmış bulunmaktayız. Cumhuriyetin kuruluşundan plânlı döneme kadar, uygulanan ihracat teşvik tedbirleri yetersiz kalmıştır. Ülkemizde Plânlı dönemle birlikte çeşitli teşvik tedbirleri uygulamaya konulmuştur. Bu dönemde, ihracatı teşvik etmek için getirilen önemli tedbirlerden birisi, ihracatta vergi iadesidir. Fakat bütün tedbirler ihraca tımızı artırmada yetersiz kalmış ve dış ticaret açığı art mış ve döviz sıkıntısı başgöstermiştir. Türkiye'de ciddi bir şekilde ihracatı teşvik poli-tikası, 24 Ocak 1980'de uygulanan ekonomik istikrar tedbirleri çerçevesinde yürürlüğe konmuştur. 1980 yılından itiba ren, mevcut ihracat teşviklerine işlerlik kazandırılmış ve yeni teşvik tedbirleri getirilmiştir. Bu tedbirlerle, ihra catımız da büyük artışlar sağlanmıştır. Ülkemizde 1980 yılından sonra, ilk kez Kurumlar Vergisi Kanunu' nda sanayi ürün ihracatını teşvik etmek amacıyla sanayi ürün ihracat istisnası getirilmiştir. Bu istisna, ihracatımızın ve özellikle sanayi ürün ihracatımızın artı rılmasında önemli bir etki sağlamıştır. Ayrıca bu dönemde, yaş meyve, sebze ve su ürünleri ihracat istisnası ile hizmet ihracatanı teşvik etmek amacıyla getirilen istisnalar, bu mal ve hizmet ihracatlarını teşvik etmekte yetersiz kal mışlardır. İhracatın Katma Değer Vergisinden istisna edilmiş olması da, ihracatı teşvik etmektedir. Çünkü, ihraç konusu olan mal ve hizmetlerin bünyesinde yer alan bu vergi, ihracat nedeniyle tamamen ortadan kalkmaktadır. Vergi teşviklerinin yanında, ihracatçılara sağlanan Finansman, kredi kolaylıkları ve diğer ekonomik tedbirler de, ihracatçılar için önemli teşvikler sağlamıştır. Üç bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde, ihracat, ihracat teşviki ve ihracatın teşvik nedenleri ile ihracatı teşvik araçları teorik olarak açıklamaya çalışılmıştır.İkinci bölümde, Türkiye'de ihracatla ilgili vergi teşvikleri ve diğer teşvik tedbirleri konusu incelenmiş tir. Üçüncü bölüm uygulamaya ayrılmıştır. Burada, Türkiye'de uygulanan vergi teşviklerinin ihracatta etkileri in celenmiştir. Ayrıca, diğer teşvik tedbirlerinin de ihracat üzerindeki etkileri incelenmiştir.

SUMMARY EFFECT of TAX INCENTIVES on EXPORT All countries xn the world are closly interested in export and rekated issves. All vant to increase their export level and to sell more goods and services to abroad. Turkey is a developing country. Development of Tur kish economy depends on the increase in export. In this study, I have concluded this; from esta blisment of Republic of Turkey to begining of planned economy, tax incentives that vere applied were inefficient. In our country, after planned economy, some different tax incentive methods were put in effect. In this era, one of the important incentive was tax retvin on export. But all measures have stayed inefficient, foreign thade deficit have increased and scarcity of foreign exchange has taken place. Policy of export mcontves in Turkey has otarted and changed seriously in «January 24, 1980. After 1980,some incentives on export that were in effect have bee made efficient and some neur incentives have been put in effect. With these changes, export level has increased enormously. After 1980, first time in Turkey, how of Corporation Tax had an exception of industrial goods export to increase export level. This exception helped to increase industrual goods export and there fore overal export level. In this era additionally, fresh fruit and vegetables, fisheries exceptions and to encourage service export excep tion of service export have been put in effect, but all had inefficient effect on export. Exception of export from Valve Added Taxation has some positive effects on export level. Base of the tax includes, in theory, all export goods, because of this exception, all export goods go free without taxation. Beside tax incentives, financial comfort that vere supplied to export firms had some positive effects on export. This study has three chapters First Chapter includes, in theory, export incentives, reasons of export incentives and tools of export incentives. In second chapter, tax incentives in Turkey and other incentives are examined.Third chapter deals writh practice of tax incentives. In this chapter, effects of tax incentives and other incentives on export are examined.