Pazarlamada etik karar alma davranışına yönelik bir model ve beşeri ilaç sektöründe uygulma

Abstract

Rekabetin arttığı, tüketici istek ve ihtiyaçlarının sürekli yenilendiği günümüzün ekonomik ortamında, işletmelerin tüketiciye en yakın fonksiyonu olan pazarlamanın görev ve sorumlulukları da artmaktadır. Gün geçtikçe bilinçlenen tüketiciler, işletmeler üzerinde bir baskı unsuru olmakta ve geçmişte sadece ihtiyaç duyulan mal ve hizmetleri sağlama görevini üstlenen işletmeler artık doğal ve sosyal çevreye karşı da bir takım sorumluluklar yüklenmektedirler. Ancak örgütlerde etik değerlerin kurumsallaşmamış olması, görülen duyarlılık eksikliği ve `ben` merkezli düşünce şeklinin, `biz` merkezli anlayışa henüz dönüşmemiş olması, pek çok etik sorunu da beraberinde getirmektedir. Etik sorumluluğun ve bilincin yaratılmasının ilk adımı, bireylerin var olan etik sorunları algılayabilme düzeylerini belirlemekten geçmektedir. Bu çalışmada öncelikle; etik, ahlak ve sosyal sorumluluk kavramlarına değinilerek, pazarlama etiği ve önemi, pazarlamada sıkça rastlanılan sorunlar ile pazarlamada etik karar almaya temel oluşturan kuramsal çerçeve ele alınmıştır. Daha sonra ise pazarlama karar alıcı- uygulayıcılarının etik sorunları algılama ve değerlendirme şekilleri ile etik karar almayı etkileyen faktörler, önerilen model kapsamında, uygulamalı olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma sonucunda, pazarlama karar alıcı-uygulayıcılarının farklı konulardaki etik sorunları farklı düzeylerde algıladıkları ve bu nedenle de örgütlerin belirledikleri etik ilkeleri hayata geçirmeleri zorunluluğu görülmüştür.

In today's economic world, in which the competition and requirements and needs of the consumers continually change, the responsibility and duty of marketing departments increase. Day by day consumers get more and more conscious about the products and services so they force the companies to take the necessary actions. While the companies have provided just services and products in the past, now they have to take care of social and ecological enviroment. However un institutionalized ethical values in organizations, in sensitivity towards the ethical problems, and untransfonned of opinion of T' to `We`, cause many ethical problems. The first step in construction of ethical responsibility and conscious is to determine the level of ability to perceive the ethical issues. At the beginning of the study first, ethics, moral and social responsibility constructs are referred; second, marketing ethics with its importance and frequently observed problems are studied; third, theoretical frame of ethical decision making is analyzed. Then perception and evaluation of marketing decision makers and practitioners towards ethical problems are search in the framework of the model by an applied field study. Also with this field study, factors affecting ethical decision making are investigated. As a result of the study, it is determined that marketing decision makers and practitioners perceive the different ethical topics in different levels. Therefore, it is seen that companies should put into practise the established ethics codes.