Osmanlı Devleti`nde martolos teşkilatı

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ OSMANLI DEVLETİ'NDE MARTOLOS TEŞKİLATI Cemile KARA Tarih Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nisan 2003 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Sema ALTUNAN Martolos Teşkilâtı, Balkan Yarımadasında XV. yüzyıldan XIX. yüzyıla kadar faaliyette bulunan ve çoğunlukla Hristiyanlardan oluşan bir Osmanlı askerî teşkilâtıdır. Osmanlı Devleti 'nde askerî, siyasî ve sosyal yapı içinde önemli bir yeri olan Martolos teşkilâtının kökeni ve hangi modele göre teş kilâtlandırıldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırma lar sonucunda, Türklerin Balkanları fethinden önce benzer bir teşkilâtın Bizans tarafından kullanıldığı ve ismen de benzediği ortaya çıkarılmış tır. Bu durumda Osmanlı Devleti 'nin ihtiyaçları doğrultusunda bu teş kilâtı devralarak genişlettiği ve yeniden yapılandırdığı anlaşılmaktadır. Martoloslar, Osmanlı Devleti'nin özellikle Rumeli bölgesinde, askerî hizmetler başta olmak üzere birçok yönden yararlandığı Hristi yan grupların başında gelmektedir. Osmanlı ordusunun savaşçı sınıfın da aktif olarak görev aldıkları gibi geri hizmette de önemli görevlerde bulunmuşlardır. Kendisine özgü idarî ve ekonomik yapısı olan Martolos teşkilâtı, Osmanlı Devleti 'ndeki Hristiyan kökenli askeri teşkilatlar ve geri hizmet kurumları içinde en uzun süreli olanlardan biridir. Kuruluş yıllarında hizmete başlamış ve yaklaşık üçyüz yıldan fazla bir süre hizmet etmiştir. Özellikle Rumeli bölgesinin korunmasında ve iç güvenliğin sağlanmasında büyük hizmetlerde bulunan Martolosların, Osmanlı tarihi açısından büyük önemi vardır.

Ill ABSTRACT The organisition of Martolos is a military organisiton, most of whose members were from the Christian people, was active in the Balkans from the XV. century to XIX century. Even thought the origin and according to which model it was founded are still unknown, it is certain that it played an important role in social, political and military area. After researches, we know that this kind of organisation had been in service in Byzantine Empire before Turks conquered the Balkans and how amazing it was that the names were the same. So we think the Ottoman Empire got it, enlauged and re-organised to meet the states needs. Martoloslar, was one of the best known Christian groups in Rumelia of the state The Empire made them active to use in many services first in Military. In the army not only had they taken part in many important activities in the warriors but also they had many, useful duties in the back service that organisation, having a different characteristic of its own in both administrative and economic services, was in activity longer than the others. It began its service by the years the foundation of the state and worked more than three hundred years. In the ottoman Empire it had a great importance to keep safety inland and to defend Rumelia.