Kültürlerarası iletişim bağlamında Türk basınında etnik kimliklerin sunumu: Ermenilere ilişkin haberlerin nicel ve nitel analizi

Abstract

Bu çalışmada kültürlerarası iletişim perspektifinde Türkiye'deki yazılı basında farklı bir kültür, kimlik ve aidiyet bağı olarak etnik kimliklerin nasıl temsil edildiği Ermenilere ilişkin haberler üzerinden incelenmeye çalışılmıştır. Kültürlerarası iletişim bağlamında farklı kültürler ve kimlikler arasındaki iletişim ve etkileşim sürecinde bariyer işlevi gören kalıpyargılar, önyargılar, etnomerkezcilik ile biz-onlar ayrımı ve ötekileştirme gibi faktörler medyada farklılıkların temsili açısından önemli bir perspektif sağlamaktadır. Bu bağlamda Ermenilerle ilgili 2000'li yıllardan bu yana dünyada ve Türkiye'de yaşanan gelişmeler içerisinden Fransa Parlamentosu tarafından kabul edilen Ermeni soykırımı yasası ve Bilgi Üniversitesi'nde Ermenilerle ilgili düzenlenen konferans ile ilgili gazete yazıları içerik ve eleştirel söylem çözümlemesine tabi tutulmuştur. Basından Hürriyet, Cumhuriyet ve Zaman gazeteleri örneklem olarak alınmış ve söz konusu olaylar, belli tarih aralıklarında bu gazetelerde incelenmiştir.İçerik analizi bulgularına göre; toplam 544 gazete yazısı içerisinde kalıpyargılara, önyargılara, etnomerkezciliğe ve ötekileştirmeye zemin hazırlayan biz-onlar vurgusunun örtük biçimlerde gazete yazılarında ağırlıklı olarak yer aldığı bulgulanmıştır. Eleştirel söylem çözümlemesi sonucu elde edilen bulgulara göre ise ilk olayla ilgili incelenen haberlere ağırlıklı olarak Fransa'ya yönelik Türkiye'nin siyasi, iktisadi ve kültürel tepkilerini öne çıkaran bir söylem hâkimdir. İkinci olayda ise konferansa olumsuz yaklaşan haber aktörlerinin değerlendirmeleri ile konferansa olumlu yaklaşan haber aktörlerinin değerlendirmeleri üzerinden haber söylemlerinin iki karşı kutupta oluştuğu görülmektedir.

This study explores from an intercultural communication viewpoint how ethnic identities as a relation to a different culture and identity are presented by the Turkish press, in news coverage related to Armenians. In the context of intercultural communication; stereotypes, prejudices, ethno-centrism, we/them discriminations and otherization function as barriers between different cultures and identities in communication and interaction processes and thus constitute an important perspective for the representation of differences on the media. To gain insight into this process, newspaper content from the 2000?s covering the Armenian Genocide Act that has been passed by the French Parliament and the conference about Armenians at the Bilgi University- have been content and critical discourse analyzed. The dailies Hürriyet, Cumhuriyet and Zaman have been taken as samples and the issues in question have been studied in particular intervals.The findings of the content analysis revealed that implicit we/them emphasis that precipitates stereotypes, prejudices, ethnocentrism and otherization appeared predominantly in the 544 news stories and articles. As for the critical discourse analysis, the studied news about the first issue was dominated by a discourse that emphasized Turkey?s political, economical and cultural reactions against France. The analysis of the second issue showed that the news discourse was polarized into two opponent camps with news actors displaying a negative or positive approach to the conference.