Farklı cinsiyet rollerine sahip üniversite öğrencilerinin öfke yaşama biçimleri ve utangaçlık düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu arastırmada, üniversite ögrencilerinin sahip oldukları cinsiyet rolleri ve cinsiyetlerine göreöfke yasama biçimleri ve utangaçlık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıstır. Arastırmadafarklı cinsiyet rollerine sahip üniversite ögrencilerinin öfke yasama biçimleri ve utangaçlıkdüzeylerinin farklılasıp farklılasmadıgı ayrıca ögrencilerin cinsiyetlerinin, öfke yasamabiçimleri ve utangaçlık düzeylerinin farklılasıp farklılasmamasında anlamlı katkısının olupolmadıgı arastırılmak istenmistir.Arastırmanın evrenini 2006-2007 egitim ögretim yılında Anadolu Üniversitesinin örgünegitim veren Eczacılık, Edebiyat, Egitim, Fen, Güzel Sanatlar, Hukuk, ktisadi-dari Bilimlerve letisim fakültelerine devam eden 11629 üniversite ögrencisi olusturmustur. Oranlı kümeörnekleme yöntemiyle seçkisiz olarak belirlenen 1389 ögrenciden veri toplanmıs ancakevrenin yaklasık %9'una karsılık gelen 1045 ögrenci arastırma kapsamına alınmıstır.Arastırmada üniversite ögrencilerinin cinsiyet rollerinin belirlenmesinde Kavuncu (1987)tarafından Türkçe'ye uyarlanan ?Bem Cinsiyet Rolü Envanteri?, öfke yasama biçimidüzeylerinin belirlenmesinde Özer (1994) tarafından Türkçe'ye uyarlanan ?Öfke TarzıÖlçegi? utangaçlık düzeylerinin belirlenmesinde ise Güngör (2001) tarafından Türkçe'yeuyarlanan ?Utangaçlık Ölçegi?, kullanılmıstır. Ögrencilerin yas ve cinsiyetlerine iliskinbilgiler ise arastırmacı tarafından hazırlanan ?Kisisel Bilgi Formu? ile elde edilmistir.Arastırmada veri toplama araçları ile elde edilen bilgilerin çözümlenmesi ?SPSS 10.0.0. forWindows? paket programı ile bilgisayar ortamında gerçeklestirilmistir. Verilerin analizisırasında, betimleyici istatistiklerin yanı sıra, t testi ve varyans analizi uygulanmıstır.Analizlerde öncelikle varyansların homojen olup olmadıgı Levene Testi ile belirlenmistir.Varyansların homojenligi durumunda varyans analizi, varyansların homojen olmadıgıdurumlarda ise parametrik olmayan testlerden Kruskal Wallis Testi kullanılmıstır. Varyansanalizi sonucunun önemli bulundugu durumlarda, farkın hangi ortalamalar arasındakifarklardan kaynaklandıgını belirlemek amacıyla Tukey HSD testi yapılmıstır. Kruskal WallisTestinin sonucunun önemli bulundugu durumlarda ise, farkın kaynagını belirlemek amacıylaolası tüm ikili karsılastırmalar için Mann-Whitney U testi kullanılmıstır.Arastırmada elde edilen sonuçlara göre çalısmaya alınan ögrencilerin cinsiyet rolleribakımından birbirlerine yakın oranlara sahip oldukları, cinsiyetlerine göre bakıldıgındaerkeklerin çogunlugunun erkeksi, kadınların da çogunlugunun kadınsı oldukları belirlenmistir.Arastırmada katılımcıların çogunlugunun içe yöneltilmis ve dısa yöneltilmis öfke düzeylerinindüsük, buna karsın öfke kontrol düzeylerinin ise yüksek oldugu bulunmustur. Ayrıca,katılımcıların %75'inin orta düzeyden daha düsük, %25'inin ise orta düzeyin üstünde birutangaçlık düzeyine sahip oldugu belirlenmis ve çogunlugunun utangaçlık düzeylerinin ortadüzeyin altında oldugu sonucuna ulasılmıstır.Katılımcıların cinsiyet rollerine göre içe yöneltilmis öfke düzeyleri arasında anlamlı bir farkortaya çıkmamıstır. Ayrıca erkeksi, androjen ve belirsiz cinsiyet rollerine sahip üniversiteögrencilerinin, kadınsı olanlara göre; erkeksi cinsiyet rolüne sahip olanların da androjencinsiyet rolüne sahip olanlara göre dısa yöneltilmis öfke düzeylerinin anlamlı biçimde dahayüksek oldugu bulunmustur. Diger yandan androjen cinsiyet rolüne sahip olan ögrencilerinöfke kontrol düzeylerinin, hem erkeksi hem de belirsiz cinsiyet rolüne sahip olanlardan;kadınsı cinsiyet rolüne sahip olanların ise belirsiz cinsiyet rolüne sahip olanlardan anlamlıbiçimde daha yüksek oldugu bulunmustur. Ayrıca cinsiyet rollerine göre; erkeksi cinsiyetrolüne sahip olanların utangaçlık düzeylerinin, hem kadınsı hem de belirsiz cinsiyet rolünesahip olanlardan; androjen cinsiyet rolüne sahip olanların utangaçlık düzeyinin ise hemkadınsı hem de belirsiz cinsiyet rolüne sahip olanlardan anlamlı biçimde daha düsük oldugubulunmustur.Arastırmada ögrencilerin içe yöneltilmis öfke düzeyleri üzerinde, cinsiyetin hem tek basınatemel etkisi hem de cinsiyet rolü ile birlikte ortak etkisi anlamlı bulunmamıstır. Ögrencilerindısa yöneltilmis öfke düzeyleri üzerinde ise cinsiyetin hem temel etkisi, hem de cinsiyet rolüile birlikte anlamlı ortak etkisi oldugu belirlenmistir. Ögrencilerin öfke kontrol düzeyleriüzerinde de cinsiyetin temel etkisi anlamlı bulunmus ancak cinsiyet rolü ile birlikte ortaketkisi anlamlı bulunmamıstır. Ayrıca, arastırmada, üniversite ögrencilerinin utangaçlıkdüzeyleri üzerinde cinsiyetin tek basına anlamlı temel etkisinin oldugu, ancak cinsiyet ilecinsiyet rolünün ortak etkisinin anlamlı olmadıgı belirlenmistir.

This research was carried out to investigate anger expression styles and shyness levels ofuniversity students according to their gender roles. It was examined whether anger expressionstyles and shyness levels of university students having different gender roles differ andgenders make significant contributions on the differentiation of anger expression styles andshyness levels.11629 university students attending to the Faculties of Pharmacy, Humanities, Education,Science, Fine Arts, Law, Economics and Administrative Sciences and CommunicationSciences, that give formal education, in 2006-2007 academic year comprises population. Datawas collected from 1389 students who were assigned to sample by means of stratified randomsampling but 1045 participants that refer to 9% of the population were included. Data relatedto university students? gender roles was collected by ?Bem Sex Role Inventory? adapted toTurkish population by Kavuncu (1987); ?Anger Expression Scale? adapted to Turkishpopulation by Özer (1994) was utilized to determine anger expression style levels and?Shyness Scale? adapted to Turkish population by Güngör (20001) was used fordetermination of shyness levels of university students. Data about age and sex of students wascollected by means of ?Personal Information Form? prepared by the researcher.Data analysis was carried out by means of ?SPSS 10.0.0 for Windows?. In data analysis, inaddition to descriptive statistics, t-test and variance analysis were conducted. In analysis, todetermine the homogeneity of variances firstly Levene Test was applied. If variances werehomogenous, variance analysis was used, if they are not, Kruskal Wallis Test one of nonparametrictests was utilized. When results of variance analysis were found significant, tospecify a source of differences resulting from comparisons between groups Tukey HSD wasused. If the result of Kruskal Wallis Test was found significant, to determine a source ofdifference Mann-Whitney U Test was applied for all two way comparisons.Statistical analysis indicated that university students have approximate ratios in terms ofgender roles and when gender roles were examined in terms of gender, it was found that mostof males are masculine and most of females are feminine. Most of the research participantsinternalized and externalized levels were low, but anger control levels were found to behigher. Moreover 75% of participants? shyness levels were lower than moderate level, 25% ofparticipants? shyness levels were higher than moderate level. As a result it can be stated thatmost of the participants? shyness levels were below the moderate level.According to gender roles, no significant difference was found among internalized angerlevels of participants according to gender roles. It was also ascertained that externalized angerlevels of university students having masculine, androgynous, and undifferentiated genderroles were significantly higher than that of those having feminine gender roles. In addition,externalized anger levels of participants having masculine gender roles were found to besignificantly higher than that of those having androgynous gender roles. On the other hand,anger control levels of students having androgynous gender roles were significantly higherthan that of those having masculine and undifferentiated gender roles. Anger control levels ofstudents having feminine gender roles were significantly higher than that of those havingundifferentiated gender role. According to gender roles, shyness levels of the participantshaving masculine gender roles were lower than that of those both having feminine andundifferentiated gender roles. Shyness levels of those having androgynous gender role werefound to be lower than that of those both having feminine and undifferentiated gender roles.It was indicated that neither main effect nor interaction effects among gender and gender roleon the internalized anger levels were significant. Gender has a significant main effect on theexternalized anger levels of university students. At the same time, interaction among genderand gender role has significant effect on the externalized anger levels of university students.Main effect of gender on anger control levels was found significant, but no significantinteraction effect among gender and gender role was obtained on anger control levels. On theother hand, it was indicated that gender, have significant main effects on the shyness levels ofuniversity students. However, interaction effects among gender and gender roles were notfound significant.