Dengeli okuma yazma yaklaşımının Türkçe öğretiminde uygulanması: İlköğretim 5. sınıfta bir eylem araştırması

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerini geliştirmede dengeli okuma yazma yaklaşımının etkilerini incelemektir. Araştırma, dengeli okuma yazma yaklaşımının uygulanma sürecini ortaya koymayı amaçladığı için eylem araştırması olarak desenlenmiştir.Araştırmanın uygulaması, 2007-2008 öğretim yılı bahar döneminde, 13.02.2008 - 04.06.2008 tarihleri arasında, Eskişehir Ticaret Borsası İlköğretim Okulu 5/A sınıfı öğrencileri ile Türkçe derslerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın öğretim uygulamaları sınıfın tümüne yönelik gerçekleştirilmiş; ancak üçü kız, üçü erkek, toplam 6 öğrenci odak olarak belirlenmiş ve bulguların sunulmasında yoğun olarak bu öğrencilerin verilerinden yararlanılmıştır. Araştırmada dengeli okuma yazma yaklaşımının benimsediği öğretim modellerinden etkileşimli öğretim ve yazma süreci modellerinden yararlanılmıştır. Araştırma verileri ?video kayıtları?, ?yarı-yapılandırılmış görüşme?, ?yansıtıcı günlük?, ?sınıf öğretmeni günlüğü?, ?okuma anlama testi?, ?kompozisyon testi? ve ?dengeli okuma yazma yaklaşımı ders değerlendirme aracı? olmak üzere farklı nicel ve nitel veri toplama araçlarıyla toplanmıştır. Verilerin analizi, verilerin toplanma sürecindeki analizler ve veriler toplandıktan sonra yapılan analizler olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Nicel verilerin analizinde ?SPSS for Windows? paket programından yararlanılmıştır. Nitel verilerin analizi ise betimsel analizlerle gerçekleştirilmiştir. Nitel verilerin analiz sürecinde kodlama aşamasında Nvivo 8 programından da yararlanılmıştır.Gerçekleştirilen bu araştırmanın nicel analizleri sonucunda öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinde gelişim gösterdikleri gözlenmiştir. 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin gelişiminde nitel verilerden elde edilen bulgular, öğrencilere okuduğunu anlama stratejilerinin etkileşimli bir ortamda, dengeli okuma yazma bileşenlerinden yararlanarak aşamalı öğretimsel destekle öğretimin öğrencilerin tahmin etme, netleştirme, soru üretme/yanıtlama ve özetleme becerilerinde gelişim gösterdiklerini ortaya koymuştur.Yazılı anlatım becerilerinin gelişimde nicel verilerden elde edilen bulgular öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinde gelişim gösterdiklerini ortaya koymuştur. Ancak, nitel veriler bu sonucu desteklememiştir. Öğrencilerin yazılı anlatım becerilerinin ?dış yapı? boyutunda gelişim göstermesine karşın yazılı anlatımda ?iç yapı? ve ?dil ve anlatım? boyutlarında dış yapı boyutuna göre gelişimlerinin sınırlı olduğu gözlemlenmiştir. Yazılı anlatım becerilerinin gelişiminde nitel verilerden elde edilen bulgular, öğrencilere yazma süreci modelinin etkileşimli bir ortamda, yazma süreci modeli dengeli okuma yazma bileşenlerinden yararlanarak aşamalı öğretimsel destekle öğretiminin öğrencilerin yazmaya hazırlık, taslak, düzeltme ve paylaşma aşamalarını kullanma durumlarında gelişim gösterdiklerini ortaya koymuştur.Dengeli okuma yazma yaklaşımı kapsamında değerlendirme boyutunda ürün ve süreç değerlendirmeye dönük farklı değerlendirme araç ve biçimlerinden yararlanılmasının etkili olduğu gözlenmiştir. Öz değerlendirme araçlarının değerlendirmede kullanımı, öğrencilerin çalışmalarını gözden geçirmelerine ve hatalarını düzeltmelerine katkı sağlamıştır. Akran değerlendirme yoluyla öğrencilerin yapıcı eleştiri becerilerinin geliştiği gözlenmiştir. Değerlendirme sürecine öğrencilerin de katılması, öğretme-öğrenme sürecinde kendilerinden beklenenleri görmeleri açısından öğrenme ürünlerinin niteliğini olumlu etkilemiştir.Dengeli okuma yazma bileşenlerinin okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerilerinin öğretiminde kullanılmasının öğrencilerin derse katılımlarını olumlu etkilediği gözlenmiştir. Dengeli okuma yazma yaklaşımı kapsamında etkileşimli öğrenme ortamının öğrencilerin düşünme becerilerinin gelişimine katkı sağladığı görülmüştür.Dönem sonunda, öğrenci görüşlerinden elde edilen bulgulara göre öğrencilerin dengeli okuma yazma yaklaşımının ilkelerinin benimsendiği derse karşı olumlu tutum sergiledikleri ortaya konmuştur.

The purpose of this study is to investigate the efficiency of balanced literacy in improving reading comprehension and written expression (composition) skills of 5th grade students in primary education. The research was designed as an action research since it aimed to put forth the application process of the balanced literacy approach.The study was conducted through the 2007-2008 education year, the spring term between 13.02.2008 and 04.06.2008 in Eskişehir Ticaret Borsası Primary School, in Turkish course with 5th grade students.The teaching application of the study was provided to the whole class. However, a total of 6 students, three girls and three boys were focused on and in the presentation of the findings, the data of these students were made use of intensively. In the study, reciprocal teaching and process approach, which balanced literacy appreciates were made use of. The data of the study were collected through ?video records?, ?semi-structured interviews?, ?reflective diaries?, ?teacher diaries?, ?reading comprehension tests?, ?composition tests?, and ?balanced literacy control forms? via quantitative and qualitative data collection tools. The analysis of the data was conducted in two phases as the analysis during data collection and the analyses after data collection. In the analysis of quantitative data, the ?SPSS for windows? package program was used. In the analysis of qualitative data a descriptive method was used. In the process of analyzing qualitative data, during the coding phase, the Nvivo8 program was used.At the end of the quantitative analysis, it was observed that students showed progress in reading comprehension skills. In the improving of reading comprehension skills, the findings which were obtained from qualitative data showed that students improved in predicting, clarifying, questioning, and summarizing skills by making use of balanced literacy in an interactive environment.The findings obtained from quantitative data in improving writing expression skills showed that students improved in written expression skills. However, qualitative data did not support this result. While students showed improvement in the ?outer structure? dimension of written expression, in the ?inner structure? and in language and expression dimension of written expression this improvement was observed as limited compared to ?outer structure? dimension.Results from the qualitative data revealed that, during the improvement of written expression skills, the teaching writing process through balanced literacy components in an interactive teaching environment makes progress in these skills.It was observed that in the scope of balanced literacy, making good use of different assessment tools and methods related to product and process evaluation in evaluation dimension is efficient. (Using self-evaluation tools allowed the students to revise their studies and correct their mistakes.) It was observed that constructive criticism skills of students improved through peer evaluation. Students? participation in the evaluation process affected the students positively in understanding what was expected from them in the teaching and learning process and this affected the quality of learning outcomes?It was also observed that the usage of balanced literacy components in reading comprehension and written expression affected students? class participation positively. Moreover, it was seen that the interactive teaching environment helped students in improving intellectual skills.According to the findings which were obtained from the ideas of the students at the end of the school term, students showed positive attitudes towards the lesson in which the balanced literacy approach principles were used.