İlköğretim görsel sanatlar dersi öğretim programındaki `görsel sanat kültürü` öğrenme alanının uygulanmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri

Abstract

Yaşadığımız çağın en önemli gereklerinden biri yaratıcı, üretken, estetik duygusu gelişmiş ve çevresini güzelleştirebilen, sorgulayan, yorumlayan, sanata karşı ilgi ve sevgi duyan, kültürlü insanlar yetiştirmektir. Günümüz toplumunun gereksinim duyduğu bu niteliklere sahip insan tipini yetiştirmede sanat eğitiminin rolü çok büyüktür.Sanat eğitiminin ilköğretim basamağındaki uygulama alanlarından biri olan Görsel Sanatlar dersi, çocuğun bu yönde gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Görsel Sanatlar dersinin amacına ulaşabilmesi ve hedeflediği davranışların öğrencilere kazandırılabilmesi ise, dersin 2006 yılında uygulamaya konan yeni öğretim programının tam olarak uygulanması ile sağlanabilir. Yenilenen Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programının önemli özelliklerinden birisi, dersin içerik boyutunun ?görsel sanatlarda biçimlendirme?, ?görsel sanat kültürü? ve ?müze bilinci? olarak üç öğrenme alanı çatısı altında toplanmasıdır. Özellikle görsel sanat kültürü öğrenme alanı, sanat eğitiminin disiplinleri olan ?sanat eleştirisi?, ?sanat tarihi? ve ?estetik? alanlarının bir bütün olarak ele alındığı bir öğrenme alanı olup; içeriğindeki etkinliklerle öğrencilerin, eleştiren, sorgulayan, kendini ifade edebilen, sanattan anlayan ve sanata değer veren, estetik duygusu gelişmiş, bilinçli sanat tüketicisi olarak yetişebilmelerinde ayrı bir öneme sahiptir.Bu araştırmanın amacı, Görsel Sanatlar Dersi Programı içindeki öğrenme alanlarından biri olan ?görsel sanat kültürü? öğrenme alanının uygulanmasına yönelik ilköğretim I. basamakta Görsel Sanatlar dersi eğitimi veren sınıf öğretmenlerinin, görüşlerini belirlemek ve bu öğrenme alanına yönelik uygulamada neler yaptıkları ve ne tür zorluklarla karşılaştıklarını ortaya koymaktır.Araştırma tarama modelinden yararlanılarak 2009?2010 eğitim öğretim yılında İstanbul İlinde İlköğretim 1. basamakta görev yapan ve Görsel Sanatlar dersine giren 20 sınıf öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, öğretmen görüşlerinin derinlemesine ortaya çıkarılması amacıyla, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel çözümleme tekniği kullanılmış ve elde edilen bulgular sayısallaştırılarak sunulmuştur.Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre; yenilenen Görsel Sanatlar Dersi Öğretim Programına ilişkin sınıf öğretmenlerin tamamına yakını eskiye kıyasla programın daha kapsamlı ve ayrıntılı olması, yalnızca uygulama boyutuyla değil sanatın farklı boyutlarını da ele alınması bakımından daha iyi bulduklarını ifade etmişlerdir.Öğretmenler görsel sanat kültürü öğrenme alanı için yaptırdıkları uygulamalarda; sanat tarihi disiplinine yönelik daha çok, öğrencilere ünlü sanatçıları tanıttıklarını, sanatçı isimlerini vurgulayarak dikkat çektiklerini, onlar hakkında temel tanıtıcı bilgiler verdiklerini; estetik disiplinine yönelik olarak bir sanat eseri incelenirken eserdeki estetik unsurlara da dikkat çektiklerini, yaşam alanlarının düzeni, temizliğini ve daha güzel görünmesi için çeşitli etkinlikler yaptırdıklarını ve çevrelerinde gördükleri estetik açıdan olumlu ve olumsuz unsurlar üzerine öğrencileri konuşturduklarını dile getirmişlerdir. Sanat eleştirisi disiplinine yönelik ise araştırmaya katılan öğretmenlerin neredeyse tamamı tarafından, sınıfta ünlü bir sanatçının eserini gösterip, incelettikleri yönünde görüşler dile getirilmiştir.Görsel sanat kültürü öğrenme alanının uygulanmasında öğretmenlerce dile getirilen başlıca sorunlar; öğretmenlerin görsel sanat kültürüne yönelik eğitim eksikliği ve yetersizliğidir. Bu sorunların çözümüne yönelik öğretmenlerce dile getirilen çözüm önerileri ise; öğretmenlerin sanat tarihi, estetik ve sanat eleştirisi disiplinlerine yönelik eğitim görmesi, değişen program hakkında daha ayrıntılı bilgi verilmesi ve en basit çözüm olarak bu derse branş öğretmenlerinin girmesi gerektiği biçiminde önerilerdir.

One of the most significant requirements of today?s world is to nurture creative, productive and interrogating individuals who embellish the environment with a deep sense of aesthetic, have an interest in and love of arts, and have a high level of general knowledge. The art education plays a pivotal role in equipping individuals with such qualifications as needed by today?s world.Visual Arts Lesson, one of the implementation areas of art education in the primary school, plays a crucial role in child?s development in this respect. The objectives of Visual Arts lesson can be achieved through proper implementation of the new curriculum introduced in 2006. One of the most important features of the renewed Visual Arts Lesson Curriculum is that it divides the lesson content into three learning areas including ?shaping in visual arts?, ?visual arts culture? and ?museum awareness.? Particularly, the visual arts culture is an area of learning encompassing the ?art criticism?, ?art history? and ?aesthetic? as a whole. Furthermore, the activities included in this area of learning help the students become conscious art consumers who think critically, have an interrogating mind, have an understanding of arts, appreciate arts, and have a deep sense of aesthetic.This study is intended to identify the views of the primary school classroom teachers who implement the ?visual arts culture? area of learning within the scope of the Visual Arts Lesson curriculum and to clarify what they do in the context of this area of learning and what kind of difficulties they experience.The study has been carried out by conducting a survey on 20 primary school classroom teachers who also teach visual arts lessons during the 2009-2010 academic year in Istanbul. The research data have been gathered through semi-structured interviews as a qualitative research method with an aim to deeply reveal the opinions of the teachers on the subject. In analyzing the data, descriptive analysis method has been used and the obtained results have been presented in numbers.According to the obtained results of the research, almost all of the classroom teachers found the updated Visual Arts Curriculum better since it is more comprehensive and detailed now than it was before and it focuses on different aspects of art.The classroom teachers stated that the visual arts culture learning area art history discipline activities that they carry out in the classroom include the introduction of famous artists, focusing on specific artists and giving basic information about them. The classroom teachers also stated that the aesthetic discipline activities they carry out include the examination of an artwork by paying attention to the aesthetic elements as well as the activities carried out to teach the students to make their environment look neat, clean and more beautiful and to ask the students to talk about the aesthetically positive and negative elements that they see around. Almost all the classroom teachers interviewed stated that they show the artwork of a renowned artist in the classroom and examine it within the scope of the art criticism discipline activities.The primary problems concerning the implementation of the visual arts culture area of learning were stated as follows by the classroom teachers: teachers? lack and insufficiency of education in visual arts culture. The classroom teachers offered the following suggestions to solve these problems: teachers should receive training on art history, aesthetic and art criticism disciplines; teachers should be given information about the updated program, and the lesson can be given by the branch teachers.