Annelerin sunduğu eşzamanlı ipucuyla öğretimin gelişimsel yetersizliği olan çocuklarına bağcık bağlama becerisinin öğretimi üzerindeki etkililiği

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, annelerin eşzamanlı ipucuyla öğretimi kullanarak gelişimsel yetersizliği olan çocuklarına bağcık bağlama becerisini öğretmelerini değerlendirmektir. Araştırma iki ana amaç etrafında toplanmıştır: (a) Anneler gelişimsel yetersizliği olan çocuklarına bağcık bağlama becerisini öğretmek üzere eşzamanlı ipucuyla öğretimi güvenilir olarak kullanabilirler mi? (b) Anneler tarafından kullanılan eşzamanlı ipucuyla öğretim, bağcık bağlama becerisini gelişimsel yetersizliği olan çocuklarına öğretmekte etkili midir? Ayrıca, araştırmada anneler tarafından kullanılan eşzamanlı ipucuyla öğretimin kişiler arası ve araçlar arası genelleme etkisi ve uygulama tamamlandıktan 1, 2 ve 4 hafta sonra kalıcılık etkisi incelenmiştir.Araştırmada gelişimsel yetersizlik gösteren çocukların anneleri öğreten denek, öğreten deneklerin gelişimsel yetersizliği olan çocukları da öğrenen denek olmak üzere toplam altı denek yer almıştır. Tüm oturumlar bire-bir öğretim düzenlemesi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada tek-denekli araştırma modellerinden yoklama evreli denekler arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni, bağcık bağlama davranışıdır. Bağımsız değişkeni ise anneler tarafından kullanılan eşzamanlı ipucuyla öğretimdir. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin uygulanması, öğreten denek olan annelere araştırmacı tarafından öğretilmiştir. Uygulama süreci; yoklama, öğretim, genelleme ve izleme oturumlarından oluşmuştur.Araştırma sonucunda, öğreten deneklerin eşzamanlı ipucuyla öğretimi güvenilir biçimde uyguladıkları görülmüştür. Öğrenen denekler bağcık bağlama davranışını %100 düzeyde genelleyebilmişlerdir. Ayrıca, öğrenen deneklerin bağcık bağlama davranışının kalıcılığını yüksek düzeyde sağladıkları görülmüştür.Anahtar kelimeler: Eşzamanlı ipucuyla öğretim, gelişimsel yetersizlik, eve dayalı öğretim, bağcık bağlama becerisi.

The main purpose of the study was to examine the teaching procedure of simultaneous prompting of mothers of children with developmental disabilities on tying their shoe laces. The purposes of the study were grouped as; (1) to find out whether the caregivers would be able to implement simultaneous prompting procedure correctly throughout the study and (2) to examine the effectiveness of mother-delivered home-based instruction using simultaneous prompting to children with developmental disabilities on teaching tying shoe laces. Moreover, maintenance data were collected 1, 2, and 4 weeks after the implementation was completed and generalization data were collected across trainers and materials.Participants of the study included three children with developmental disabilities as the learning participants, and their mothers as the teaching participants. All the sessions were conducted in a 1:1 version. A multiple probe design across participants was used. Dependent variable of the study was tying shoe laces and the independent variable was simultaneous prompting. Mothers were trained to use the simultaneous prompting procedure by the author. The study was consisted of baseline, training, probe, maintenance and generalization sessions.Results of the study revealed that mothers used the simultaneous prompting procedure reliably. The children acquired, maintained and generalized the target behavior.Key words: Simultaneous prompting, developmental disabilities, home-based instruction, tying shoe laces skills.