Erken çocukluk dönemi öğretmen adaylarının cinsiyetçilik ve çokkültürlü eğitime yönelik tutumları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı erken çocukluk döneminde görev yapacak okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetçiliğe ve çokkültürlü eğitime yönelik tutumlarını çeşitli demografik değişkenler açısından betimlemek ve bu iki tutum arasında bir ilişki olup olmadığını açıklamaktır. Araştırma nicel yöntemlerden ilişkisel tarama modelini kullanarak planlanmıştır. Araştırmanın örneklemi kolay ulaşılabilir örneklemdir. İç Anadolu Bölgesi'nde bir devlet üniversitesinde 2015-2016 eğitim öğretim yılında okul öncesi ve sınıf öğretmenliğinde okuyan 550 öğretmen adayı çalışmaya katılmıştır. Araştırma kapsamında cinsiyetçilik ve çokkültürlü eğitime yönelik tutumları ölçmeye yönelik uyarlanan ve geliştirilen ölçekler kullanılmıştır. Cinsiyetçilik tutumlarını ölçmek için `Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği` kullanılmıştır. Çokkültürlü eğitime yönelik tutumları ölçmek için `Öğretmen Adaylarına Yönelik Çokkültürlü Tutum Ölçeği` kullanılmıştır. Bu iki ölçeğe ek olarak 22 soruluk genel bilgi formu ile öğretmen adaylarından demografik bilgiler elde edilmiştir. Veri toplama araçları için geçerlik, güvenirlik çalışmaları, normallik testleri yapılarak aynı zamanda doğrulayıcı faktör analizi ile alt boyutları doğrulanmıştır. Toplanan veriler ile ANOVA, t-testi, Kruskall Wallis, Mann Whitney U, Pearson ve Spearman Korelasyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda düşmanca cinsiyetçilik tutumları öğretmen adaylarının cinsiyetine göre, yerleşim türüne göre, anne eğitim durumuna göre, ekonomik gelir düzeyine göre ve doğdukları yerde hâkim olan siyasi görüşe göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Korumacı cinsiyetçilik tutumları öğretmen adaylarının, cinsiyetlerine göre, sınıflarına göre, ebeveynlerinin medeni durumuna göre, bağımlı değişkenler bağlamında çalışmalara katılma durumlarına göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Aynı zamanda korumacı cinsiyetçilik ile öğretmen adaylarının yaşları arasında pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Çokkültürlü eğitime yönelik tutumlar ise öğretmen adaylarının, cinsiyetine göre, annelerinin eğitim durumuna göre, bağımlı değişkenler bağlamında çalışmalara katılım durumlarına göre, farklı kültürel deneyimlere sahip olma durumlarına göre ve herhangi bir farklılıklarından dolayı ayrımcılığa maruz kalma durumlarına göre anlamlı farklar göstermişlerdir. Aynı zamanda öğretmen adaylarının aktivite yapma sıklıkları ve farklı gruplardan arkadaşlara sahip olma durumları çokkültürlü eğitime yönelik tutumları ile pozitif yönlü bir ilişki göstermiştir. Son olarak öğretmen adaylarının cinsiyetçilik tutumları ve çokkültürlü eğitime yönelik tutumları arasında negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Bu ilişki kadın öğretmen adaylarında anlamlılık gösterirken erkek öğretmen adayları için aynı durum söz konusu değildir.

The aim of this study is to describe the attitudes of preschool and primary teacher candidates who will serve in early childhood towards sexism and multicultural education in terms of various demographic variables and to explain whether there is a relationship between these two attitudes. The study is planned by using relational survey model which is one of the quantitative research methods. The sample of the study is convenient sampling. 550 preschool and primary school teacher candidates who were studying in a public university in Central Anatolia in 2015-2016 academic year participated in the study. Within the scope of the study, scales which were developed and adapted aimed at measuring attitudes towards sexism and multicultural education were utilized. In order to measure the attitudes towards sexism, `Ambivalent Sexism Inventory` was used. To be able to measure the attitudes towards multicultural education, `Multicultural Attitudes Scale for Teacher Candidates` was utilized. In addition to these scales, demographic information about teacher candidates was obtained through general information form. Validity and reliability of the data collection tools were tested, tests of normality were carried out, and moreover the subscales of the tools were confirmed based on confirmatory factor analysis. The data collected were analyzed using ANOVA, t-test, Kruskal Wallis, Mann Whitney U and Spearman's Correlation. As the results of the study, hostile sexist attitudes significantly vary according to the gender, the type of accommodation, mother's education level, SES, and the dominant political view of the hometown of teacher candidates. Benevolent sexist attitudes significantly vary according to the gender, grade level, marital status of the parents of the teacher candidates and whether they take part in studies related to the dependent variables. Moreover, there is a positive relationship between the benevolent sexist attitudes and the age of teacher candidates. Attitudes towards multicultural education significantly different according to the gender, morther's education level of the teacher candidates and whether they take part in studies, whether they experienced different cultures, and whether they have experienced discrimination before. Furthermore, the frequency of conducting activities and having friends from different groups show a positive correlation with the teacher candidates' attitudes towards multicultural education. Lastly, a negative correlation is determined between the sexist attitudes and attitudes towards multicultural education. While this correlation is statistically significant for female teacher candidates, it is not significant for male teacher candidates.