Farklı fiziksel ortamlarda gerçekleştirilen çoklu görev durumlarının bilişsel yük ve başarıya etkisi

Abstract

Aynı anda birden çok iş gerçekleştirmek olarak tanımlanabilecek çoklu görev performansı alanyazında tartışmalı bir konudur. Yeni neslin çoklu görev bakımından avantajlı olduğunu dile getiren görüşler olduğu gibi çoklu görev durumlarının bilgi işlemeyi engellediğini ve görev performansını düşürdüğünü belirten çalışmalar da bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, farklı fiziksel ortamlarda gerçekleştirilen bilgisayar destekli çoklu görev durumlarının bilişsel yük ve başarıya etkisini incelemektir. Bu kapsamda, çoklu görev performansının en önemli yordayıcısı olan çalışan bellek kapasitesi kontrol altına alınırken bilişsel yükün ölçümü nesnel ve öznel yöntemlerle gerçekleştirilmiştir. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişkiler faktöriyel bir deneysel desenle incelenmiştir. Fiziksel ortamlar olarak öğrencilerin ders çalışmak için tercih ettiği ortamlardan üniversite kütüphanesi ve kafeterya seçilmiştir. Katılımcılar, 2015-2016 Eğitim ve Öğretim Yılı Bahar Döneminde Anadolu ve Eskişehir Osmangazi Üniversitelerine kayıtlı 129 öğrenciden oluşmaktadır. Katılımcılar kontrol, sıralı-engelleyici ve eş zamanlı-engelleyici çoklu görev gruplarına seçkisiz olarak atanmıştır. Veri toplama ve uygulama süreci web ortamı aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, öğrenme ile bilişsel yük arasında ilişkiye rastlanmazken öğrenme performansının çalışan bellek bileşenleri ve algılanan zihinsel çabayla ilişkili olduğu görülmüştür. Eş zamanlı çoklu görev yapanlar çoklu görev yapmayanlara göre daha başarısız olmuştur. Öte yandan fiziksel ortam bağlamında, kafeteryada eş zamanlı çoklu görev yapan grupta algılanan zihinsel çabanın arttığı görülmüştür. Ayrıca, algılanan zihinsel çaba ile frontal lobdan (F7) kaydedilen beta frekansı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur.

Multitasking is a controversial phenomenon. Some scholars consider it as a virtue at which contemporary generation is better than the previous generations. Others claim that multitasking interferes with information processing and decreases performance. The current study aimed to investigate the effects of computer-supported multitasking conditions realized in different physical environments on cognitive load and achievement. In this regard, working memory capacity was controlled, and the measurement of cognitive load was realized through both objective and subjective measures. A factorial experimental design was implemented to investigate the relationship between the dependent and independent variables. The university library and cafeteria were used as physical environments since they were preferred by students as daily study environments. Participants were 129 graduate and undergraduate students enrolled at Anadolu and Eskisehir Osmangazi University. They were assigned randomly to control, sequential-distractive and concurrent-distractive multitasking groups. Data were collected through a web interface. Findings revealed that there was a significant correlation between working memory components, perceived mental effort and learning, whereas no relationship between learning and subjective cognitive load was observed. Concurrent multitaskers' retention performance was worse than the control group. In terms of the physical environment, perceived mental effort among concurrent multitaskers increased in cafeteria. There was also a significant relationship between the perceived mental effort and the beta frequency recorded from the frontal lobe (F7).