Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara güvenlik becerilerinin öğretiminde çoklu ortam yazılımı kullanımının etkililiği

Abstract

Bu araştırmada Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklara güvenlik becerileri kapsamında yer alan; acil durum telefon numaralarının (110-112-155) öğretiminde, araştırma sürecinde tasarlanan öğretici bir çoklu ortam (multimedya) yazılımı olan OtizmA mobil uygulamasının etkililiği incelenmiştir. Araştırmanın sosyal geçerliği ise öznel değerlendirme ve sosyal karşılaştırma yollarıyla incelenmiştir. Araştırma; OSB olan 7-8 yaşları arasındaki biri kız, ikisi erkek toplam 3 katılımcı ile yürütülmüştür. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden, denekler arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın etkililik bulguları, OtizmA çoklu ortam mobil yazılımının/uygulamasının OSB olan çocuklara hedeflenen zincirleme güvenlik becerisinin öğretiminde etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca, katılımcıların öğretim oturumları sona erdikten 1, 2 ve 4 hafta sonra hedef beceriyi korudukları; bununla birlikte farklı kişi ve araçlara genelledikleri görülmüştür. Araştırmanın sosyal geçerlik bulguları incelendiğinde öznel değerlendirme verisi toplanan katılımcıların ebeveynlerinin araştırmaya ilişkin olumlu görüşler ifade ettikleri görülmüştür. Sosyal karşılaştırma bulguları ise katılımcıların araştırma öncesinde normal gelişen akranlarına kıyasla oldukça düşük düzeyde performans sergilediklerini gösterirken; araştırma sonunda akranlarına benzer düzeyde performans sergilediklerini göstermiştir.Anahtar Sözcükler: Otizm spektrum bozukluğu (OSB), Güvenlik becerileri, Mobil uygulamalar, Öğretici çoklu ortam yazılımları, OtizmA.

The purpose of this study was to examine effectiveness of the OtizmA mobile application which was designed within this study as an instructive multimedia software for teaching a chained safety skill which contains emergency phone numbers (110-112-155) to children with autism spectrum disorder (ASD). The social validity data was collected through subjective assessment and social comparison. The study was conducted with a total of 3 participants, one female and two males, with ASD between the ages of 7-8 years. The multiple probe design with probe sessions across participants was used in this study. The findings showed that OtizmA mobile application/multimedia software was effective on teaching the targeted chained skill of emergency phone numbers to the children with ASD. Furthermore, the target skill was maintained after 1, 2 and 4 weeks from the last intervention session and generalized with different people and materials. The findings of social validity based on subjective assessment indicated that opinions of the parents about the study were positive. Also the social comparison data showed that before the intervention, participants performed at a lower level of performance compared to their peers but at the end of the research their performance reached at a similar level.Keywords: Autism spectrum disorder (ASD), Safety skills, Mobile applications, Instructive multimedia software, OtizmA.