Hypericum perforatumun hepatoprotektif etkileri

Abstract

ÖZET Hepatoprotektif etkili çeşitli bitki ve bitkisel kaynaklı kimyasal bileşiklere olan ilgi, son yıllarda giderek artmaktadır. Halk tababetinde karaciğeri koruyucu etkisi de dahil olmak üzere, çeşitli amaçlarla kullanılan Hypericum perforatum L. (San Kantaron, Binbirdelikotu, Yaraotu)'un, bu çalışmada hepatoprotektif etkisi araştırılmıştır, in vivo olarak, sıçanlarda safra akışı, safra kanalı kanüle edilerek ölçülmüş, fareler üzerinde barbiturat uyku deneyleri ile karaciğer harabiyeti üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Hypericum perforatum L. ekstresinin sıçanlara intraduodenal enjeksiyonla verildikten sonra önemli düzeyde safra akışını artırdığı ve ekstre içindeki bileşiklerin safraya geçerek safra rengini değiştirdiği, yapılan ITK analizinde, bu bileşiğin `hiperisin` olduğu bulunmuştur. Fareler üzerinde sedatif etkili olduğu ve barbiturat uyku zamanını azaltarak, karaciğer üzerinde koruyucu olduğu gözlenmiştir. Çeşitli ülkelerin halk tababetlerinde antitümoral olduğu ve son yıllarda antiviral ve anti-AIDS etkinliği de bildirilen Hyp'nin, etki mekanizması tartışılmış, sitokinler ve immun sistem ile ilişkili olabileceği düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Hepatoprotektif, Antihepatotoksik, Hypericum perforatum, San Kantaron, Binbirdelikotu, Yaraotu, Karaciğer, Safra, Hiperisin. vı

SUMMARY In recent years, the interest in the hepatoprotective plants and plant based chemicals is increasing. The hepatoprotective activity of Hypericum perforatum L. named as `Binbirdelikotu`, ` Yaraotu` or `San Kantaron` and used for various diseases including liver protection was investigated in this study. Its effects on liver is examined in vivo by cannulating the rat bile duct for choleretic activity and by barbiturate sleeping time following CCİ4-induced- hepatic injury. The increase in the bile secretion following intraduodenal injection of Hypericum perforatum L. extract, and the appearence of its constituents in the bile were observed by its colour change and this observation was confirmed by Thin Layer Chromatographic analysis indicating the excretion of `hypericin` into the bile as well. It was observed that the extract possesses a sedative action and shortens the barbiturate sleeping time of mice suggesting hepatoprotection. Its mechanism of action was discussed and speculated the involvement of possible cytokine and immune functions. Key words: Hepatoprotective, Antihepatotoxic, Hypericum perforatum, Liver, Bile, Hypericin, St. John's wort. vn