Yenidoğan kord kanından direkt yöntemle ve kord kanı ile periferik kandan kültür yöntemiyle kromozom analizleri ve uygulanan yöntemlerin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Kalıtsal hastalıkların erken dönemde tanısının konulmasında kullanılmak üzere ve kord kanından direkt kromozom analizi yömteminin oturtulması amacıyla Aralık 1990 - Haziran 1991 tarihleri arasında Eskişehir Sağlık Müdürlüğü Doğum ve Çocuk Bakımevi ' nden miyadında ve normal doğan, doğum sonrasında gerçekleştirilen fizik muayenede herhangi bir malformasyon saptanamayan 25 yenidoğanın kord kanı ile perlferik kan örnekleri GENTAM'da (Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü Genetik Hastalıkları Doğum öncesi Tanı ve Biyoteknoloji Uygulama Araştırma Merkezi) kromozom kuruluşları bakımından değerlendirildi. Araştırma iki aşamada gerçekleşti : İlk aşamada 25 yenidoğandan doğum sırasında alınan kord kanından en iyi metafaz plakları elde edilinceye kadar direkt kromozom analizi yönteminde modlfiye işlemleri sürdürüldü. Direkt yöntemle kromozom analizi işlemlerinde Day ve ark. (1988), Granham ve Sutherland (1987)# ile Francke ve ark. (1979) tarafından geliştirilen yöntemlerden yararlanıldı. Metafaz plakları; kalite ve sayı olarak, kromozomlar; morfoloji ve bant özellikleri bakımından değerlendirilerek en iyi sonucun elde edildiği yöntem ortaya kondu. Bu yöntemde kord kanının alınışı ile ekimi arasında geçen en uygun sürenin < 12 saat olduğu, ekim için newborn bovine serum ile hazırlanan RPMI-1640 en uygun besiyeri olduğu, kord kanı direkt kromozom analizi için 2 saat 45 dakikanın en uygun kültür süresi olduğu, en uygun colcemid konsantrasyonunun 0,02 Mg/ml ve bu colcemid solüsyon ile 15 dakikalık inkübasyon olduğu, en uygun KC1 solüsyonunun 0.047 M ve bu KC1 solüsyonu ile 45 dakikalık inkübasyon olduğu, en uygun tesbit işleminin hipotonik solüsyon + hücre süspansiyonu üzerine uygulanarak gerçekleştiği saptandı.ii İkinci aşamada yine 25 yenidoğandan alınan kord kanı ve periferik kan örnekleri kültüre edildi. Bu yolla elde edilen metafaz plaklarının, hem kendi aralarında hem de kord kanından direkt analiz yöntemiyle elde edilenlerle karşılaştırılması yapıldı. Peri ferik kandan lenfosit kültür yöntemi olarak halen GENTAM sltogenetik laboratuvarında kullanılan ve Başaran (1982) tarafından modifiye edilen standart kültür yöntemi uygulandı. Kromozom analizi sonucunda değerlendirme için GTG bantlama tekniği kullanıldı. Direkt ve kültür çalışmalarında elde edilen metafaz plakları ekim başına saptanan metafaz plak sayısı ve kalitesi ile kromozom morfolojisi ve bant özellikleri açısından değerlendirilerek karşılaştırıldı. Sonuçta her üç çalışmada 25 yenidoğana ilişkin kromozom kuruluşları: 10 örnekte 46, XX ; 15 örnekte ise 46, XY olarak saptandı. Değerlendirmeler sonucunda direkt yöntemle elde edilen iyi dağılmış ve kaliteli metafaz plak sayısının kültür yöntemine göre az olduğu, buna karşılık kromozom morfolojisi ve kromozomların bant alma özellikleri bakımından yöntemler arasında bir farklılık olmadığı saptandı. Her iki yöntem birbirini karyotip açısından destekler nitelikte olduğundan direkt yöntemin kordosentez sonrası rutin tanı işlemlerinde ya da CVS ve amniyosentez gibi prenatal tanı yöntemlerinin doğrulanmasında uygulanabileceği kanısına varıldı. Anahtar kelimeler; Direkt karyotipleme, Fetal kan, Fetal kan örneklemesi, Fetal karyotipleme, Hızlı karyotipleme Kordosentez.

i i i SUMMARY In this study, our aim is to determine the karyotype of the newborns from the cord blood by rapid karyotyping, and eventually, to evaluate the applicability of this method by comparing it with the culture method. We compared the quality of metaphases, morphologic and banding features of chromosomes by using both rapid karyotyping and culture methods in the cord blood of 25 newborns who were normal and delivered in time. We determined that the most convenient medium was RPMI-1640 supplemented with %20 Newborn Bovine Serum; the most convenient duration of incubation was 2h 45min; the most convenient colcemid concentration was 0.02 Mg/ml, the duration of incubation with colcemid was 15min; the concentration of hypotonic solution was 0.047M and the most convenient duration of incubation with KC1 was 45 mln. When we conpared the metaphases of direct method with the culture method of cord and newborn peripheric blood samples, we determined that no differences were observed in the morpholgic and banding features of chromosomes and the quality of methaphases. As a result, we concluded that rapid karyotyping from cord blood can be routinely used; and this method can also be used to support the results of prenatal diagnosis techniques such as CVS, amniocentesis or cordocentesis. Key words: Cordocentesis, Direct karyotyping, Fetal blood, Fetal blood sampling, Fetal karyotyping, Rapid karyotyping.