Hypericum perforatum L. bitkisinin analjezik etkisinin mekanizması

Abstract

ÖZET Geleneksel Türk halk tıbbında, Hypericum perforatum L. ve diğer Hypericum türleri çeşitli amaçlarla örneğin, sedatif, analjezik, antispazmodik, athelmintik, ekspektoran, diüretik, iştah açıcı, karaciğer koruyucu, antiseptik, yara iyi edici olarak kullanılmaktadır. Bu etnomedikal özelliklerinin yanı s ıra, H. perforatum 'dan hazırlanan standardize ekstreler bazı nöropsikiatrik bozuklukların klinik tedavisi için kullanılmaktadır. Bunların nöropsikiatric bozuklukların tedavisinde kullanımı avantajlıdır, çünkü bunları yan etkileri daha azdır ve ilaç bağımlılığı yapmazlar. H. perforatum'un içerdiği `hiperisin` e bağlı olarak oluşturduğu tek ciddi yan etki sadece albino hayvan türlerinde bildirilmiş olan fotosensitizasyondur. Bu tez çalışmasında Hypericum perforatum'un daha önceden bildirilmiş olan analjezik etkisinin mekanizması araştırılmıştır. Bu amaçla, H. perforatum ekstresinin etkisi analjezik etkisi olan çeşitli ilaçlarla karşılaştırılmıştır. Çeşitli ilaç kombinasyonları ile de mekanizmaya yaklaşım sağlanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında, Hypericum perforatum'un santral sinir sistemi aracılığıyla oluşan analjezik etkisinde endojen opiaterjik ve pürinerjik mekanizmaların önemli bir rol oynayabileceği anlaşılmıştır. -Sayfa 6-

SUMMARY In Turkish folk medicine, Hypericum perforatum L. and other Hypericum species have been used for various purposes, such as sedative, analgetic, antispasmodic, anthelmintic, expectorant, diuretic, apetitive, liver protective, antiseptic, wound healing etc. Beside of their ethnomedical properties, standardized extracts prepared from H. perforatum L. have been used for the clinical management of some neuropsychiatry disorders. Their use in the management of neuropsychiatry disorders is advantageous, as they possess lower side effect and lack of drug dependence. A mere serious side effect of H. perforatum extracts due to their `hypericin` content is the photosensitlzation which have been reported only in albino animal species. In this thesis, mechanism of the previously reported analgesic effect of Hypericum perforatum was investigated. For this purpose, the effect of H. perforatum extract was compared to those of certain drugs having analgesic effects. Using various drug combinations, attempts were also made to approach its mechanism. Under the light of findings obtained in this study, it was understood that endogenous oplatergic and purinergic mechanisms may play an important role in the analgesic action of Hypericum perforatum which is mediated by central nervous system. -Sayfa 7-