Eskişehir çevresinin Thymus L. türleri üzerinde morfolojik ve anatomik araştırmalar

Abstract

ÖZET Bu çalışmamızda Eskişehir çevresinde yetişen Thymus türleri morfolojik ve anatomik yönden incelenmiştir. Araştırmalarımızın sonucunda bu bölgede biri endemik olan 4 Thymus türünün ve 5 taksonun yetiştiğini saptadık. Bu türler: T. sibthorpii Bentham T. sipyleus Boiss. T. leucostomus Hausskn. & Velen. var argillaceus Jalas T. longicaulis C.Presl subsp. longicaulis var. subisophyllus (Borbas) Jalas subsp. chaubardii (Boiss. & Heldr. ex Reichb. fil.) Jalas var. chaubardü Bu türlerden T. leucostomus Türkiye için endemiktir. Morfolojik çalışmalarda türlerin ayrıntılı tanımları verilip, karakteristik özellikleri açıklanmıştır. Bitkilerin genel görünüşleri, yaprak, brakte, çiçek, kaliks, korolla ve meyva şekilleri ilave edilmiştir. Bütün türler ginodioiktir. T. sipyleus örneklerinde Flora of Turkey'de (10) yapıldığı gibi bir türaltı gruplandırmaya gidilememiştir. Bu tür üzerinde taksonomik çalışmaların sürdürülmesi gereği ortaya çıkmıştır. T. longicaulis subsp. chaubardii var. chaubardii B3 karesi için yeni kayıttır. T. sipyleus ve T. longicaulis subsp. longicaulis var. subisophyllus ise Eskişehir çevresinden ilk kez toplanmıştır (Flora of Turkey'deki kayıtlara göre) (5-10). T. leucostomus var. argillaceus'vm Eskişehir çevresinde en yaygın tür olduğu gözlenmiştir. Anatomik çalışmalarda türlerin çiçekli gövde ve yapraklarının iç yapısı aydınlatılmış, ancak örtü tüylerindeki hücre sayısı ve T. leucostomus var. argillaceus'un yaprak kalınlığı dışında türler arasında bir fark gözlenmemiştir. Anahtar sözcükler: Labiatae, Thymus, Morfoloji, Anatomi. IV

ABSTRACT In this study, species of Thymus, growingn around Eskişehir, have been morphologically and anotomically investigated. Four Thymus species and altogether five taxa of which one is endemic were found to be native to the area. These are: T. sibthorpii Bentham T. sipyleus Boiss. T. leucostomus Hausskn. & Velen. var argillaceus Jalas T. longicaulis C. Presi subsp. longicaulis var. subisophyllus (Borbas) Jalas subsp.chaubardii (Boiss. & Heldr. ex Reichb. fil.) Jalas var. chaubardii T. leucostomus is an endemic species for Turkey. Morphological studies included detailed descriptions and characteristic features of the species. General appearence of plants, leaf, bract, flower, calyx, corolla and fruit shapes are also given. All species were found to be gynodioecious. In the T. sipyleus samples no infraspecific classification, as in Flora of Turkey, could be made. It is apparent that taxonomic studies of this species should still be persued further. T. longicaulis subsp. chaubardii var. chaubardii is a new record for the B3 square. Additionally, T. sipyleus and T. longicaulis subsp. longicaulis var. subisophyllus has been collected in the vicinity of Eskişehir for the first time compared to the records in Flora of Turkey (5-10). T. leucostomus var. argillaceus has been observed to be the most widespread species around Eskişehir. In anatomical studies, internal structures of flowering stems and leaves of each species have been investigated, but no comparative difference between the species has been observed except for the number of cells in trichomes and the leaf thickness of T. leucostomus var. argillaceus. Key words: Labiatae, Thymus, Morphology, Anatomy.