Hafif alzheimer demansı olan ve olmayan 60-80 yaş arası yaşlıların dil işlevlerinin karşılaştırılması

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ HAFİF ALZHEIMER DEMANSI OLAN VE OLMAYAN 60-80 YAŞ ARASI YAŞLILARIN DİL İŞLEVLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Özlem CANGÖKÇE Dil ve Konuşma Terapistliği Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ekim, 2004 Danışman: Yrd. Doç. Dr. ilknur Maviş Tıbbın gelişmesi ile insanoğlunun yaşam süresinin artması, bireyleri kaliteli bir uzun yaşam arayışına itmiştir. Yaşlanma ile ortaya çıkabilecek olan sorunlardan biri de, `kaliteli yaşamı` tümüyle etkileyecek bir rahatsızlık olan demanstır. Bu çalışmada, hafif Alzheimer demansı ele alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, vaka grubu ve kontrol grubu oluşturmaktadır. Vaka grubunu, Haziran-Eylül 2004 tarihleri arası Osmangazi Üniversitesi Nöroloji Servisi Demans polikliniğinde ve Ankarada yer alan resmi bir sağlık kurumunda olası Alzheimer demansı tanısı almış ve MMSE sonuçlan 20-23 arasında olan 20 birey oluşturmaktadır. Kontrol grubunu ise, başka bir sebeple Nöroloji, Nöroşirurji ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon servislerine başvurmuş, herhangi bir mental problemi olmayan bireyler arasından seçilmiş 20 kişi oluşturmaktadır. Her iki grupta yer alan bireylerin yaşlan 60 ile 80 arasında değişmektedir. Çalışmanın amacı ise bu iki farklı grup arasında `Afazili Bireylerde Dil ve Konuşma Becerilerini Değerlendirme Aracı` kullanılarak, vaka grubunun dilsel özelliklerinin normal gruba göre hangi öğelerde sapmalar gösterdiğini ortayakoymaktır. Dilsel öğeler dil ve bilişsel işlevler, işitsel anlama, tekrarlama, sözcük bulma ve adlandırma, dilbilgisi değerlendirme, okuma, yazma ve dil kullanım işlevleri olmak üzere 8 bölüm altında değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, tüm dilsel öğelerde, kontrol grubuna kıyasla anlamlı farklılık gözlenmiştir. Özellikle dil ve bilişsel anlama ve okuma değerlendirme bölümlerinde gözlemlenen farklılık diğer bölümlere kıyasla daha fazladır. Bölümler ayrıntılı olarak incelendiğinde, sesli okuma ve içinden okuma becerisi sonucunda alınan cevaplarda, otomatik adlandırmada ve kategorik adlandırmada gözlemlenen basan oram kontrol grubuna göre düşüktür.

ABSTRACT COMPARING LANGUAGE FUNCTIONS OF THE ELDERLY BETWEEN THE AGE OF 60 - 80 WITH AND WITHOUT MILD ALZHEIMER'S DEMENTIA Özlem CANGOKCE Language and Speech Therapy Major Anadohi University, Institute of Health Sciences, October, 2004 Advisor Assist. Prof. ilknur Mavis By the progressive development of the field of medicine, the life of human beings has become longer, and this directs the individuals to search for a more qualified and a better life style. One of the disorders caused by aging is dementia which affects 'the quality of life' as a whole. This study aims to investigate the disorder which is also described as the beginning level of dementia named as Mild Alzheimer's Disease. The study group of the research included an experimental group and a control group. The experimental group consisted 20 individuals, whose Mini Mental Standardized Examination (MMSE) results were between 20 and 23. They referred to Osmangazi University, Faculty of Medicine, Department of Neurology, Dementia Service in Eskişehir and aforinal Speech Therapy Center in Ankara between June-September 2004. The experimental group consisted of 20 people with no mental problems but were chosen from the patients of different departments in the hospital (Neurology, Neurosurgery and, Physical Therapy and Rehabilitation). The ages of the individuals in both group changed between 60 and 80. inThe aim of this study was to investigate the differences between these two groups in terms of linguistic functions and to demonstrate if the experimental group differed from the control group. Language and cognitive functions, comprehension, repetition, word finding and naming, grammar evaluation, reading, writing and pragmatic modalities of both groups were measured by `The Evaluation Measure of Language and Speaking Skills in People with Aphasic' (ADKD). As a result of this study, a significant difference was observed in experimental group when compared to the control group in terms of most linguistic functions. There was a significant difference especially in reading abilities when compared to other modalities. When all parts of this study were analyzed briefly, the success of the experimental group was worse at comprehension of the reading passages and automatic / categorical naming. IV