İbuprofen içeren oftalmik y/s mikroemülsiyon formülasyonu ve in vitro değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Yüksek lisans tezi IBUPROFEN İÇEREN OFTALMİK Y/S MİKROEMÜLSİYON FORMÜLASYONU ve İN VİTRO DEĞERLENDİRİLMESİ Ecz. İlke YAŞAR Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Lütfı GENÇ 2005 Tez çalışmamızın amacı, ibuprofen içeren, oküler kullanıma uygun yeni bir mikroemülsiyon formülasyonunun hazırlanması, in vitro şartlarda değerlendirilmesi ve stabilitesinin takip edilmesidir. Mikroemülsiyon sistemler, saydam, termodinamik ve fiziksel açılardan kararlı sistemler olarak bilinir. Saydam olmaları, oftalmik uygulamadan sonra hastanın görüşünde bulanıklık yaratmaması açısından önem taşır. Su bazlı mikroemülsiyon sistemler, aynı zamanda, suda çözünürlüğü kısıtlı olan ya da hiç çözünmeyen etkin maddelerin korneadan geçişine olanak tanır. Bu özellik sayesinde piyasada bulunan klasik oftalmik çözeltilere üstünlük sağlamaktadır. İbuprofen, Non steroidal Antienflamatuar (NSAİ) bir ajan olup, siklooksijenaz (COX) enzimini inhibe ederek etki gösterir (1). Cerrahi travmalar ya da konjuktivit kaynaklı infiamasyonun oral yoldan tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Suda az çözünmesi nedeniyle, ibuprofenin oküler dokulara penetrasyonunda korneanın stroma tabakası hız sınırlayıcı basamağı oluşturur. Dolayısıyla, göze sulu çözelti halinde uygulanması beklenen etkiyi göstermezken, y/s mikroemülsiyon halinde uygulanması ile korneadan uygun bir şekilde emilimi mümkün olabilir. Korneadan geçiş ile lokal etki yanında sistemik etki sağlanması da mümkündür.Tez çalışmamız kapsamında, yağlı faz olarak isopropil miristat (IPM), yüzey etkin madde (YEM) olarak Tween-80® (polioksietilen sorbitan monooleat), yardımcı yüzey etkin madde (Yard. YEM) olarak propilen glikol (PG) ve distile su olmak üzere oküler kullanıma uygunluğu ve non-toksik özellikleri saptanmış olan yardımcı maddeler kullanılmıştır. Y/s mikroemülsiyonunu oluşturan bileşenlerin optimum oranlarının tespit edilmesi amacıyla, yağ, su, YEM ve Yard. YEM'ye ait üçgen faz diyagramları çizilmiştir. Çizim için, şeffaf ve kararlı bir sistem oluşturan mikroemülsiyon formülasyonlarından yararlanılmıştır. Optimize edilen formülasyona %0.1 oranında ibuprofen eklendiğinde saydam ve fiziksel olarak kararlı bir mikroemülsiyon sistemi elde edilmiştir. Formülasyonun kararlılığı, 4°C, 25°C, 40°C ve 40°C+%60 bağıl nem koşullarında periyodik olarak ölçülen faz ayrışması, fiziksel görünüş, damlacık boyutu, viskozite, pH ve iletkenlik değerleri ile incelenmiştir. Kararlılık çalışmaları sonucunda, ibuprofen içeren y/s mikroemülsiyon sisteminin her saklama koşulu için en az 6 ay kararlı olduğu bulunmuştur. Hazırlanan preparatın in vitro çalışmalarının desteklenmesi için, lokal ve sistemik toksisite değerlendirmesi ile in vivo karakteristiklerinin de incelenmesi gereklidir. Anahtar kelimeler: Mikroemülsiyon, İbuprofen, Non-Steroidal Antienflamatuar İlaç (NS Aİİ), Oftalmik uygulama ii

ABSTRACT Master of Science Thesis FORMULATION and IN VITRO EVALUATION of an O/W OPHTHALMIC MICROEMULSION OF IBUPROFEN İlke YAŞAR Anadolu University Institute of Health Science Pharmaceutical Technology Department Supervisor: Assistant Prof. Dr. Lütfı GENÇ 2005 The purpose of the study was to prepare a novel microemulsion formulation containing ibuprofen appropriate for ocular application, in vitro evaluation and follow of its stability. Microemulsions are known as transparent, thermodynamically and phsically stable disperse systems. Transparency is significant since no blurring occurs in the vision of the patient after ocular application. O/w microemulsions also allow the penetration through the cornea of active meterials which are sparingly soluble or practically insoluble in water. This feature provides an advantage over regular ophthalmic solutions in the market. Ibuprofen is a Non Steroidal Antiinflammatory agent (NS AID) which acts by inhibiting the cyclo-oxygenase (COX) enzyme. Systemic administration of ibuprofen by oral route is a common treatment of inflammation in ocular tissues induced by surgical traumas and conjunctivitis. Because of its low solubility in water, corneal stroma is the rate-limiting step for the access of ibuprofen into the ocular tissues. Therefore, while the ocular application of the aqueous solution does not lead to the expected effect, absorption through the cornea may be possible by application of an o/w microemulsion. It is also possible to get a systemic effect following corneal absorption. mIn the content of our study, a microemulsion system was prepared using IPM as the oily phase, Tween 80® as the surface active material, PG as the co- surfactant and distilled water which were all verified to be non-toxic and appropriate for ocular application. To find out the optimum ratio of components in the formation of o/w microemulsions, the triangular phase diagrams of oil, water, surfactant and co-surfactant were constructed. For this construction, clear and stable systems of microemulsion formulations were used. By the addition of % 0.1 ibuprofen to the optimum formulation, a transparent and physically stable microemulsion system was obtained. The stability of the formulation at 4°C, 25°C, 40°C ve 40°C+%60 relative humidity was investigated by periodical determination of the phase separation, physical appearance, droplet size, viscosity, electrical conductivity and pH values. As a result of the stability studies, the o/w microemulsion system containing %0.1 ibuprofen was found to be stable at all conditions for at least 6 months. Further studies are necessary to investigate the in vivo characteristics, and the local and systemic toxicities to support the in vitro studies. Key words: Microemulsion, Ibuprofen, Non-Steroidal Antiinflammatory Drugs (NSAID), Ophthalmic application IV