Eskişehir ilinde bir üniversitede özel amaçlı ingilizce kullanan türk yetişkinlerin adlandırma anlamsal yakınlık ve kategorik üretim etkinliklerinde iki dil kullanımlarının incelenmesi

Abstract

Çok dilli dünyada yaşamanın kaçınılmaz bir sonucu olarak iki/çok dillilik bir gerekliliktir. Diller ve kültürler arası bu etkileşimin hızla artması, İkidilli birey sayısında artış ve böylece kliniklerde de İkidilli vakaların artmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın Türkçe-İngilizce konuşan İkidilli bireylerin sözcüğe erişimiyle ilgili bilgi sağlamada yararlı olacağı ve terapi sürecine yol göstereceği düşünülmektedir.Çalışmaya yaşları 25-57 arası, 22 Türkçe-İngilizce konuşan İkidilli birey katılmıştır. Tüm katılımcılar öncelikle dil kullanım ve yeterliliklerini kendilerinin değerlendirdikleri dil kullanım anketini doldurmuşlardır. Daha sonra katılımcılardan 152 resmi adlandırmaları istenmiş ve Türkçe-İngilizce diller arasındaki performans farklılıklarına göre katılımcıların dil baskınlık düzeyleri belirlenmiş ve katılımcılar `dengeli', `az-dengeli','Türkçe baskın' şeklinde gruplandırılmıştır. Anlamsal yakınlık etkinliğinde katılımcılardan, 117 İngilizce ve Türkçe sözcük çiftinin anlamsal yakınlıkları tahmin etmeleri, kategorik üretim etkinliğinde ise katılımcılar gündelik yaşamda sıkça kullanılan kategorilere ait nesne adlarını üretmeleri istenmiştir.Tüm baskınlık grupları arasında İngilizce adlandırmada önemli farklılık saptanırken, anlamsal yakınlık tahmini puanlamalarında diller ve gruplar arası önemli bir farklılık olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Türkçe kategorik üretimde yiyecekler kategorisinde dengeli-az dengeli gruplar arasında anlamlı farklılık saptanmıştır. İngilizce kategorik üretimde giyecekler kategorisinde dengeli-Türkçe baskın grup arasında anlamlı farklılık oluğu bulgusuna ulaşılmıştır. Çeviri denkliği olan sözcüklerde hayvanlar ve giyecekler kategorisindeki farklılıkların dengeli-az dengeli grup arasındaki farklılıktan, çiftlik hayvanları kategorisindeki gruplar arası farklılığın ise dengeli-Türkçe baskın, dengeli-az dengeli grup arasındaki farklılıktan kaynaklandığı bulgusu elde edilmiştir. Dil kullanım anketiyle baskınlık grupları arasında anlamlı ilişki olmadığı bulgusuna ulaşılmıştır.Sonuç olarak dil değerlendirme anketinin Türkçe-İngilizce konuşan ikidilli bireylerin dil becerilerini değerlendirme için uygun bir araç olmadığı, adlandırma gibi performans belirleyici etkinliklerin baskınlık belirlemede daha etkili olacağı düşünülmektedir. Her İkidilin ortak bir anlam merkezini paylaştıkları, dengeli İkidilli bireylerin kavram merkezindeki kavramları geri çağırmada daha başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Inevitable consequence of living in a multilingual world obliges bi/multilingualism as an absolute necessity. Rise in amount of interaction between languages and cultures results in increased number of bilingual individuals therefore increased number of bilingual clients in clinics of disorders. Findings of this study is thought be beneficial of increased knowledge of language processing in bilingual individuals and to be foundation for therapies.22 Turkish-English bilingual participants, age ranged 25-27 was included in this study. All participants filled language usage questionnaire by which they were assessed for their language usage and ability in both languages. In confrontation naming task, participants were asked to name 152 pictures in Turkish and English and according to naming performance differences, participants are divided into `balanced?, `low-balanced? and `Turkish dominant? group. In semantic relatedness task, participants grade the relatedness level between 117 word pairs in both languages. In category generation task participants produce objects in determined categories which are commonly used in daily living.In English confrontation naming task, significant differences across all groups were determined. No significant difference was observed between the ratings of word pairs in either language across participants in any group in semantic relatedness task. In category generation task, balanced group produced significantly more objects than less balanced group in `food? category in Turkish; balanced group generated significantly more category members than Turkish dominant group in English `clothing? category; balanced group produce significantly more translation equivalent objects than less balanced group in `animals? and `clothing? categories; in addition, significant difference between balanced and Turkish dominant, balanced-less balanced group grow out of translation equivalent words in `farm animals? category. Main results of the study are the following:a)Language usage questionnaires are not effective tools in self-evaluating language abilities among Turkish-English bilinguals; b) Performance based tasks such as naming would be more effective to determine language dominance. c) Languages share same concept memory, d)Balanced bilinguals can retrieve concepts more successfully.