Terapatik rekreasyonel aktivitelere katılımın yaşlıların algıladıkları boş zaman tatmini, yaşam tatmini ve yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Bu çalışmada ülkemizdeki yaşlıların terapi niteliğindeki boş zaman aktivitelerine katılımları sonucu algıladıkları boş zaman tatmininin yaşam tatmini ile ilişkisi ve algılanan yaşam tatmininin de yaşam kalitesi ile olan ilişkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca yaşlılara yönelik boş zaman katılımı, boş zaman tatmini, yaşam tatmini ve yaşam kalitesi ile ilgili alt boyutların ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu amaçlara ilave olarak çalışmaya katılım gösteren yaşlıların demografik ve sosyo-ekonomik özelliklerine göre farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır.Çalışmada Eskişehir ilinde yaşayan 60 yaş ve üstü yaş gruplarında yer alan 608 katılımcıya Boş Zaman Katılımı, Boş Zaman Tatmini, Yaşam Tatmini ve Yaşam Kalitesi Ölçekleri kullanılarak oluşturulan anket uygulanmıştır. Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile faktörler belirlenmiş, yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile de araştırma modeli ortaya konulmuştur.Elde edilen model ile terapatik nitelikte boş zaman aktivitelerine katılımın boş zaman tatmini ile, algılanan boş zaman tatmininin yaşam tatmini ile ve algılanan yaşam tatmininin yaşam kalitesi ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Boş zaman katılımı ile yaşam kalitesi arasında direkt bir ilişki bulunamadığından dolaylı bir ilişkinin olabileceği belirtilmiştir. Ayrıca demografik ve sosyo- ekonomik özelliklere göre tatmin algılamalarında anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara bağlı olarak ülkemizdeki yaşlıların yaşam kalitelerini iyileştirmeye yönelik terapatik programların oluşturulması ve yaşlıların tatmin algılarını yükseltecek faktörlerin incelenmesi ile ilgili araştırma önerileri sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: terapatik rekreasyon, yaşlı, boş zaman katılımı, boş zaman tatmini, yaşam tatmini, yaşam kalitesi, yapısal eşitlik modeli.

In the study, relationships between perceived leisure satisfaction resulting from therapeutic recreation activity participations and life satisfaction of elders' are investigated. Perceived life satisfaction and quality of life relationships are tried to be determined. Besides, the study aims to present sub-dimensions related to elders' leisure participation, leisure satisfaction, life satisfaction and quality of life. In addition to these aims, demographic and socio-economic characteristic differences are researched. In the thesis, the survey that includes 608 participants in 60 years of age and beyond the age of 60 groups is applied. The survey consists leisure participation, leisure satisfaction, life satisfaction and quality of life scales. Factors are determined by exploratory and confirmatory factor analyses. The research model is explained via Structural Equation Modelling. The model results demonstrate that therapeutic recreational activity participation is in relationship with leisure satisfaction, perceived leisure satisfaction is in relationship with life satisfaction and perceived life satisfaction is in relationship with quality of life. Since, direct relationship between leisure participations and quality of life could not be found. It is stated that here might be indirect relationship. Furthermore, demographic and socio-economic characteristics significantly affect satisfaction perceptions. The research findings suggest that therapeutic programs should be created in order to maintain better quality of life. The factors that can increase perceived life satisfaction could be investigated in future studies.Key Words: therapeutic recreation, elderly, leisure participation, leisure satisfaction, life satisfaction, quality of life, structural equation modelling.