Eskişehir`de yetiştirilmiş Origanum vulgare subsp. hirtum uçucu yağ değerlendirmesi

Abstract

İstanbul kekiği, Origanum vulgare subsp. hirtum (Link) Ietswaart Marmara bölgesinde doğal olarak yetişen bir aromatik bitkidir ve yaygın olarak kullanılan kekiktir. Bu çalışmanın amacı Eskişehir koşullarında yetiştirilen İstanbul kekiğinin drog, uçucu yağ verimi ve uçucu yağ içerikleri, verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesidir. Bu amaçla Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen timol ve karvakrol içerikleri farklı olduğu düşünülen iki çeşit adayı ile 2015 üretim yılında tesadüf blokları deneme desenine göre 8 tekerrürlü olarak yürütülmüştür.Avrupa Farmakopesinde tanımlandığı şekliyle hasat, kurutma ve uçucu yağ eldesi gerçekleştirilmiş, ardından Gaz Kromatografisi (GK) ve Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometrisi (GK/KS) kullanılarak uçucu bileşiklerin kimyasal analizi gerçekleştirilmiştir.Çalışmada timol (T) ve karvakrol (K) oranlarının farklı olduğu düşünülen iki çeşit adayının tüm ölçüm ve analizleri ayrı ayrı yapılmıştır. T ve C yeşil herba verimleri sırasıyla 1265 kg/da ve 906 kg/da olarak, kuru herba verimleri ise sırasıyla 466 kg/da ve 315 kg/da olarak bulunmuştur. T çeşit adayının bitki boyu ortalama 72.1 cm iken C çeşit adayının 61.3 cm ölçülmüştür. Uçucu yağ oranları T çeşit adayında ortalama % 5.19 iken C çeşit adayında % 6.9 bulunmuştur. Yapılan uçucu yağ analizlerinin sonucunda, C çeşit adayında karvakrol miktarı % 78.2-81.8, timol miktarı % 0.1-0.4; T çeşit adayında ise ortalama karvakrol miktarı % 69.3-83.1, timol miktarı eser miktarla % 9.7 arasında bulunmuştur.

`Istanbul kekigi`, Origanum vulgare subsp. hirtum (Link) Ietswaart is a natural aromatic plant grows in Marmara region and known as `Istanbul kekigi` and is widely used as `kekik`.The aim of this study is to indicate its drug facts, the essential oil yield and the essential oil content, its yield as well as the qualities of `Istanbul kekigi` grown under Eskisehir climate conditions. For this purpose, two variety candidates developed by Yalova Atatürk Horticultural Central Research Institute. These varieties which were thought to be different in thymol and carvacrol content was grown in the production year of 2015 and this process was carried out with 8 replications in accordance with the Randomized Complete Block Design.The harvest, drying, and the process of obtaining the essential oil was performed as defined in the European Pharmacopoeia. Subsequently, GC (gas chromatography) and GC/MS (gas chromatography / mass spectrometry) were performed using chemical analysis of essential compounds.In the study, all the measurement and analysis made separately on two variety candidate which ratio of thymol (T) and carvacrol (C) thought to be different. T and C green herb yield respectively 12,650 kg/ha and 9,060 kg/ha, dry herb yield was found 4,660 kg/ha and 3,150 kg/ha, respectively. Average plant height 72.1 cm of candidate variety T whereas 61.3 cm of candidate variety C. Essential oil content was found average 5.19 % on candidate variety T, whereas 6.9 % on candidate variety C.The results of essential oil analysis, candidate variety C average carvacrol content was found 78.2-81.8 %, thymol 0.1-0.4 % and candidate variety T carvacrol content 69.3-83.1 %, thymol trace amount to 9.7 %.