Çeşitli sıvı kromatografisi yöntemleri ile ivakaftorun tayini ve bozunma ürünlerinin karakterizasyonu

Abstract

Kistik fibrozis, akciğerlerde yaşamsal hasara neden olan genetik bir hastalıktır. Spesifik mutasyonların neden olduğu hastalığın altında yatan bozunmaları gidermeyi hedefleyen ilk ilaç olan İvakaftor hassas tıbbın potansiyelinin somut bir örneğidir. Klinik deneme çalışmaları, İvakaftor'un kistik fibrozis sonucu oluşan deformasyonları iyileştirdiğini ve hastaneye yatışları azalttığını göstermiştir. Söz konusu bu çalışmada, İvakaftor'un kantitatif tayini ve bozunma ürünlerinin kalitatif tayini için bir dizi yeni analitik yöntem geliştirilmiştir. İvakaftor'un kantitatif tayini LC-DAD ve LC-MS/MS, kalitatif tespitler ise LCMS-IT-TOF cihazı ile yapılmış ve ayrıca geliştirilen metotların ICH Q2(R1) kılavuzuna göre geçerliliği doğrulanmıştır. İvakaftor ve onun bozunma ürünlerinin ayrılması kromatografik koşullar kullanılarak gerçekleştirilmiştir: Bu kapsamda, C18 fonksiyonel gruba sahip çekirdek-kabuk yapıdaki Kinetex® (150 × 3 mm 2,6 µm, Phenomenex Co.) sabit faz ile ayrım başarılmıştır. Hareketli faz koşulları ise su içinde %0,1 (h/h) formik asit ve asetonitril içinde %0,1 (h/h) formik asit çözeltileri (27:63 (h/h), pH=2,5) olup; akış hızı tüm yöntemler için 0,25 mL/dk'dır. Önerilen yöntemde matris ile birebir uyumlu çözeltilerde geri kazanım çalışmaları yapılmıştır. Genel bir değerlendirme olarak, yöntemlerin düşük maliyetli sarf malzemelerine ihtiyaç duydukları ve uygulamaları kolaydır. Hızlı bozundurma çalışmalarında, mevcut üç tanesi literatürde bugüne kadar hiç yer almamış, iki tanesi ise çeşitli amaçlar için sentezlenip CAS numarası alınmış olan toplamda beş adet bozunam ürünü tespit edilmiştir. Her bir ürünün yapısı LCMS-IT-TOF kullanılarak gerçekleştirilen yüksek çözünürlüklü kütle tarama analiziyle doğrulanmıştır. Önerilen protokoller, hemen hemen her analitik laboratuarda imkanlar dahilinde uygulanabilecek yöntemlerdir.Anahtar Sözcükler: Ivakaftor, YBSK, LC-DAD, LC-MS/MS, LC/MS-IT-TOF

Cystic fibrosis is a life-threatening genetic disease that causes serious damage to the lungs. Ivacaftor, the first drug to target the underlying defect of the disease caused by specific mutations, is a concrete example of the potential of sensitive medicine. Clinical trial and registration studies have shown that Ivacaftor improves outcomes and reduces hospitalizations. In this study, a number of new analytical methods have been developed and validated for quantitative determination of Ivacaftor and qualitative determination of degradation products. The quantitative determination of Ivacaftor was performed by LC-DAD and LC-MS/MS, and qualitative determinations were performed by LCMS-IT-TOF. The validation studies of the developed methods were performed according to ICH Q2(R1) regulations. Separation of Ivacaftor and its degradation products was performed using the same chromatographic conditions; where the separation was achieved with Kinetex® (150 × 3 mm 2.6 µm, Phenomenex Co.) stationary phase functionalized with C18 group. The mobile phase conditions were 0.1% (v/v) formic acid in water and 0.1% (v/v) formic acid (27:63 (v/v) in acetonitrile, pH = 2.5; the flow rate 0.25 mL/min was used for the all methods. In the proposed method, recovery studies were performed in the solutions which are compatible with the matrix one to one. In the degradation studies, a total of five degradation products have been identified, three of which have never been reported in the literature up to date, and two of which have been synthesized for various purposes and obtained CAS number. Their structures were confirmed by high resolution mass scanning analysis using LCMS-IT-TOF. The proposed protocols are methods that can be implemented in almost any analytical laboratory.Keywords: Ivacaftor, HPLC, LC-DAD, LC-MS/MS, LC/MS-IT-TOF