Türkiye`de doğal olarak yetişen Daucus L. türleri üzerinde farmakognozik araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de doğal olarak yetişen Daucus L. türlerinin meyvelerinden elde edilen uçucu yağlar ve ekstreler incelenmiştir. Daucus cinsine ait Türkiye'de yetişen türler; D. carota L., D. broteri Ten., D. guttatus Sibth. & Sm., D. littoralis Sibth. & Sm., D. involucratus Sm. ve D. conchitae W. Greuter (endemik) olmak üzere 6 tanedir. Arazi çalışmalarında, bu türler ile birlikte Daucus cinsine ait olduğu belirlenen ve florada kayıtlı türlerden farklı olduğu görülen Daucus sp. nov. 1 ve Daucus sp. nov. 2 şeklinde ifade ettiğimiz örnekler de çalışmalara dahil edilmiştir. Meyve örneklerinden distilasyon yöntemi ile elde edilen uçucu yağların Gaz Kromatografisi ve Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometrisi sistemleri ile analizleri gerçekleştirilmiştir. Ekstreler, maserasyon yöntemi ile hazırlanmıştır. Elde edilen uçucu yağların ve ekstrelerin, antioksidan, antiinflamatuvar ve antikolinesteraz etkileri incelenmiştir. Antioksidan etkiler; 2,2-Difenil-1-Pikrilhidrazil serbest radikalini süpürücü etki tayini, bakır indirgeyici antioksidan kapasite metodu, total fenolik ve flavonoit madde miktar tayini yöntemleri ile incelenmiştir. Elde edilen bulgular antioksidan nitelikte değildir. Antiinflamatuvar etki, 5-lipoksijenaz enzim inhibisyon aktivitesi ile değerlendirilmiştir. İncelenen örnekler inhibisyon sağlamamıştır. Antikolinesteraz etki, asetilkolinesteraz ve bütirilkolinesteraz enzimleri üzerinde test edilmiştir. Farklı lokasyonlardan toplanan D. carota türüne ait 2 uçucu yağ örneği yüksek antikolinesteraz etki göstermiştir. Ekstre örneklerinden D. carota türüne ait olan etanol ve hekzan ekstreleri ile D. littoralis türüne ait hekzan ekstresinde düşük oranlarda antikolinesteraz etki görülmüştür. D. carota türünün etanol ekstresi diğer ekstrelere kıyasla daha yüksek inhibisyon gösterdiği için kimyasal bileşimi Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi/Kütle Spektroskopisi-Kütle Spektroskopisi analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır.Anahtar Sözcükler: Daucus ssp., Uçucu yağ, Ekstre, Antioksidan, Antiinflamatuvar,Antikolinesteraz.

In this study, essential oils and extracts obtained from the fruits of Daucus L. species naturally grows in Turkey were examined. The species grown in Turkey belonging to the genus Daucus; D. carota L., D. broteri Ten., D. guttatus Sibth. & Sm., D. littoralis Sibth. & Sm., D. involucratus Sm. and D. conchitae W. Greuter (endemic). In the field works, together with these species, 2 more samples were collected which are belong to the genus Daucus and different from the registered species in flora. These samples that were expressed as Daucus sp. nov. 1 and Daucus sp. nov. 2 also and included in the studies. Essential oils obtained from from fruit samples by distillation method were analyzed by Gas Chromatography and Gas Chromatography/Mass Spectrometry systems. Extracts were prepared by maceration. Antioxidant, anti-inflammatory and anticholinesterase effects of the essential oils and extracts were investigated. Antioxidant effects; 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl free radical scavenging activity, copper reducing antioxidant capacity method, total phenolic and flavonoit substance quantification methods were investigated. The findings were not antioxidant effect. The anti-inflammatory effect was evaluated by 5-lipoxygenase enzyme inhibition activity. Examined samples did not provide inhibition. The anticholinesterase effect were tested on acetylcholinesterase and butyrylcholinesterase enzymes. Two essential oil samples of D. carota species collected from different locations showed high anticholinesterase effect. Ethanol and hexane extracts of D. carota species and hexane extract of D. littoralis showed low anticholinesterase effects. Since the ethanol extract of D. carota species showed higher inhibition compared to other extracts, its chemical composition was determined by High Pressure Liquid Chromatography / Mass Spectroscopy-Mass Spectroscopy analysis.Keywords: Daucus ssp., Essential oil, Extract, Antioxidant, Anti-inflammatory,Anticholinesterase.