Bir keman arşesinin akustik etkisi

Abstract

Bir enstrümanı oluşturan yapısal parçaların tümü enstrümanın tonuyla ilişkilidir. Yapılış teknikleri, materyal özellikleri, model ve ölçülendirmeler, cila uygulamaları gibi birçok ayrıntı bir araya gelerek enstrümanın ses özelliğini ve tonunu oluştururlar. İcracı, enstrüman ve arşe bir bütün olarak değerlendirildiğinde bileşenlerin her biri diğerini etkiler. Araştırmanın konusu bu bileşenler arasında arşenin enstrümanın tonuyla olan ilişkisidir çünkü icracı ve enstrüman aynı olduğu halde arşenin değişmesiyle tonda değişir. Bu çalışmada enstrümanın tonuyla ilgili arşenin akustik rolü olduğu incelenmiştir.Arşe yaylı çalgılar ailesinin oldukça önemli bir parçasıdır çünkü tellere sürtülmesi yoluyla oluşan titreşimler sesi meydana getirirler. Bu nedenle arşenin yapısı, modeli, ağırlığı, uzunluğu vb. gibi teknik özellikleri bir yaylı çalgının ses performansı için önemlidir. Enstrüman ve arşe arasında ki bu ton etkileşimi arşenin teknik rolünün yanı sıra akustik rolünün de olduğunu gösterir.Arşenin, enstrümanın akustik karakterini ve ses rengini nasıl ve ne ölçüde etkileyebileceğini incelerken enstrüman olarak keman esas alınmıştır. Eski çağlardan modern çağa kadar tarihsel ve teknik gelişimiyle birlikte keman arşesinin yapısı incelenmiştir. Yapısında ki teknik özellikler ve tonsal etkileri araştırıldıktan sonra ise akustik denemeler yapılmıştır. Profesyonel stüdyo ortamında aynı keman ve aynı kişi tarafından, aynı eserlerle çalınmış altı farklı arşeden ses kayıtları alınarak arşelerin ses analizleri yapılmıştır. Tonlarda ki belirgin farklılıklar, yaylı çalgılarda arşenin enstrümanın genel tonunu önemli ölçüde etkileyebileceği sonucuna götürmüştür ve ortaya çıkan sonuç her arşenin kendine has bir ses özelliği olduğudur.Arşenin enstrümanın tonunda ki bu büyük rolünün lutiyeler ve icracılar tarafından dikkate alınması gerekir. İcracılar arşelerini seçerken ve kullanırken bu bilgiyle hareket ederlerse enstrümanlardan daha yüksek bir ses performansı elde edebilirler. Arşe yapımcıları ve arşe restorasyonu yapan lutiyeler ise arşenin enstrümanın tonu ile olan ilişkisinin bilincinde olarak küçük değişiklerle büyük ton farklılıkları yaratabilirler.

All pieces that compose an instrument are related to the tone of the instrument. Many details such as techniques of production, features of materials, model and measures, polishing and others come together and compose the tone and the voice of an instrument. If a musician, an instrument and a bow are considered to be a whole, it can be said that they each affect each other. The subject of this research is about the effect of a bow on the tone of an instrument. Even if the musician and the instrument are the same the tone of an instrument will change with a bow.The bow has been an important piece within the group of string instruments; because, it composes vibrations when it gets in touch with the strings of the involved instrument. Therefore, it can be said that technical features such as the type, model, weight, length...etc of a bow are important for the voice performance of an instrument. The tone interaction between an instrument and a bow shows that a bow does not only have a technical effect, but also an acoustic one.Violin is taken as a sample instrument, when observing how a bow affects the acoustic characteristics and the tone colour of an instrument. The historical and technical development process of the bow of a violin has been observed begining from the ancient times till the modern times. After researching the technical features and tones of its structure, acoustic trials were carried out. The tone analyses of six different bows were made in a professional studio via a definite violin and definite musician. The obvious differences among the voices revealed that a bow can significantly affect the general tone of an instrument and that each bow has its own characteristics.The significant role of a bow on an instrument should be taken into consideration by musicians and those, who are interested in repairing stringed instruments. If musicians pay attention to such effects when choosing and using their instruments, they can get higher tone performance from their instruments. Those, who are interested in repairing and restoring bows, can create big tone differences through little tone changes, if they take such details into consideration.