Türk çini veseramik sanatında lale

Abstract

Orta Asya'dan getirilen lale bitkisi 12. yüzyıldan itibaren Anadolu'da Selçuklular tarafından süsleme motifi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Lale Osmanlı döneminde ve özellikle 16. - 18. yüzyıl arasında büyük önem kazanmış hatta bir döneme adını vermiştir. Türk kültüründe her zaman önemli bir unsur olan lale, birçok sanat dalında olduğu gibi seramik sanatında da yüzyıllar boyu oluşturulmuş sağlam yapısı, motif zenginliği ile dikkat çekicidir.Bu tezde; lale motifinin seramik sanatındaki tarihsel süreci incelenerek günümüzde klasik çini üreten atölyelerde lale motifli çinilerin farklı uygulamalarla halen çalışıldığı, bunun yanı sıra seramik sanatçılarının form ve süsleme olarak özgün çalışmalarıyla laleli seramiklere çeşitlilik kazandırdıkları ortaya konmaktadır.

As a plant brought from Central Asia, tulip has become a popular motif in Seljuk tiles since 12th century. Its decorative use reached its peak during the Ottoman era, especially between 16th and 18th centuries, and even a paricular time period has been named after tulip. It has always been of particular significance in Turkish culture and like in many other branches of art, it has attracted much attention from the artists of ceramics due to its solid nature and richness of motifs.In this thesis, the historical development of the use of tulip as a decorative motif in creamics will be investigated. It will be emphasized that today, classical tile ateliers still work on the variations of the tulip motif and that ceramic artists enrich the field with their original work on the tulip motif in terms of formal and decorative innovations.