Havra, kilise ve cami iç mekanlarına ibadethane kimliğini kazandıran mekansal imge ve sembollerine ilişkin ortak kavramlar

Abstract

İnsan ve mekân bağlamında doğrudan ve dolaylı etkileri ile önemli dini yapılardan olan ibadethaneler, ait oldukları inanç sistemlerinin inanç ve ibadet anlayışını temsil etmektedir. Bu çalışmanın konusu olan ve tektanrılı üç dine ait ibadethanelerden havra, kilise ve camiler, işlevsel oldukları kadar başlı başına birer sembol mekânlardır. İbadethane iç mekânlarında kullanılan mekânsal imge ve semboller, temsil ettikleri inanç sistemine özgü anlamların taşıyıcısıdır. Aynı zamanda düşünsel, kültürel ve estetik açıdan insana dair ortak değerleri temsil eden bu üç görüngü, yine mekânsal imge ve sembollerde anlatımını bulmaktadır. Bu nedenle iç mekân tasarımında bu yapılar, yalnızca işlevselliği değil, aynı zamanda mekânın atmosferine dayalı beklentileri de karşılamalıdır. Bu mekânların tasarımında işlevsel karakter, görsel nitelik ve sembolik değerler arasında bir denge kurmak, hem bu mekânlara ibadethane kimliğini kazandıran mekânsal imge ve sembollere ilişkin kavramsal boyutun bilinmesi hem de bir bütün olarak inanca yönelik bir anlamlandırmayla olanaklıdır. Bu amaçla, çalışmanın giriş bölümünde; amaç, önem ve araştırma yöntemi anlatılmıştır. Birinci bölümde araştırma konusuna ilişkin kavramsal çerçeve ortaya konmuştur. İkinci bölümde havra, kilise ve camilerdeki mekânsal imge ve semboller belirlenmiş, ortak kavramlar olgubilimsel bir yaklaşımla irdelenmiş ve yorumlanmıştır. Sonuç bölümünde, mekânsal veriler ve analizlerden elde edilen bulgular değerlendirilmiş ve bu değerlendirme ışığında öneriler getirilmiştir.

Places of worship, which are important religious buildings with their directly and indirectly influence regarding human being and space, represent the tenet and divine service of their own belief system. Each of the temples of the three monotheistic religions, the synagogue, church and mosque, which are the subject matter of the research represented in this paper are functional spaces as much as symbolic spaces on its own. Thus the spatial images and symbols in their interiors bear the particular meaning of their represented belief system. Therewithal these three phenomenons represent intellectual, cultural and aesthetical common merit of humankind and express them with the same spatial images and symbols. This is why the interior design of these buildings should not only meet functional needs but also the expectations based on space atmosphere as well. A design in a balance between functional characteristics, visual properties and symbolic values is only possible, if conceptual dimension of spatial images and symbols, which give an identity to the place of worship, are to be known, and also with comprehension devoted to the belief as a whole. For this purpose prelude of the research has introduced the scope, significance and research method into being. The first chapter has states conceptual framework of the research. The second chapter has sought to examine the common concepts related to the spatial images and symbols of synagogue, church and mosque buildings logically and insightful, and then to develop an appropriate interpretation through phenomenological approach of that. Last chapter has commentated fairly obtained evident by means of spatial data and interior analysis and has made recommendations within revealing of resulting analysis.