Karakter olgusu ve Türk çizgi karakterlerin evrenselleşme sorunu

Abstract

Geçmişten günümüze insanın zihinsel üretimlerinin en önemlilerinden bir tanesi kurgu karakterler olmuştur. Dönemsel ihtiyaçlara göre tasarlanan karakterler, çağının sosyal kültürel, ekonomik ve politik durumlarının yansıtıcısı olarak işlev görmüş ve toplumları özellikle düşünsel anlamda etkileyerek yönlendirmiştir. İlk çağlardan günümüze kadar sayısız karakter çeşitli formlarda tarih sahnesine çıkmasına karşın, çok azı zaman ve mekandan bağımsızlaşarak evrenselleşmiştir. Zamanlarının karakter normlarını yaratan bu gibi evrensel karakterler, diğer karakterlerin oluşturulmasında ana etken olmuşlardır. Klasik (evrensel) karakterlerin büyük çoğunluğunun, yazılı kültüre erken dönemlerde geçen batı toplumlarında yaratılması, günümüzde batılı ülkelerin ya da toplumların birçok alanda olduğu gibi kültürel ihraç ürünleri olan, kurgu karakter dünyasında da başat konum sağlamıştır. Bu nedenle, batı toplumlarında yaratılan edebiyat ve özellikle çizgi kökenli evrensel karakterlerin bazılarının tez çalışması sırasında detaylı bir şekilde incelenmesi, evrensellik ölçütlerinin anlaşılması bakımından faydalı olacaktır. Tanımlanan ölçütler, özellikle Türk çizgi dünyasında üretilmiş yerel karakterlerle kıyaslanarak, Türk çizgi karakterlerin evrenselleşme sorununun nedenleri saptanmaya çalışılacaktır. Böylece küresel olarak, özellikle çizgi kökenli tanınan bilinen bir karakteri bulunmayan Türk kültür dünyasının önemli sorunlarından birisine çözüm önerisi oluşturulabilecektir.

One of the most important products that have been develpoped by human mind are fiction characters. Caharacters that are designed according to the era?s needs, also served for being a reflecting substasnce of the social, cultural, economical and political state of that time and directed societies especially by effecting them in an intellectual way. Since the first ages, very few characters became independent and universal. Universal characters like these, which created the character norms of their eras, also were basic stimulants of the creation of new characters. The reason why most of the Classical (Universal) characters, as in many areas of the western countries have an firstly important role, is their creation to be in the western countires, where it was earlier shifted to the written culture. As in many areas, also in the worls of characters, these culturally exported products took at a firstly important place. For this reason, it will be useful to investigate the literatural and especially drawing based universal characters created in the western civilizations in the meaning of the understanding of their universal criterias. The defined measurements, especially when compared to those which are local and created in the globe of Turkish drawings, will try to be effective in the determination of the problem of the universality of the Turkish cartoon caracters.