European interest in Eskişehir and its meerschaum industry in the nineteenth century

Abstract

Eskişehir'in 19. yüzyılda oryantalist diskurun bir konusunu oluşturduğu, bunun Eskişehir'in `Batı` için yine `Batı` tarafından şekillendirilmesinde rol oynadığı, `Batı`nın kendisini kazançlı çıkarmayı hedef alan ticari kovalamalarının yine bu oryantalist diskurdan yararlanarak Eskişehir'in lületaşı ticaretinde kendisini gösterdiğidir. Oryantalizmin Eskişehir üzerindeki baskıcı etkisi, kültürel, metinsel ve ekonomik açılardan analiz edilmiştir. Tezin başlıca kaynaklarını Avrupalı gezginlerin şehir ve çevresi hakkında yazdıklarıyla, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 'nun oryantalist dergileri oluşturmaktadır. Tez bu kaynakların kritik bir okumasını sunmakta, ve dikkati tarafsız gibi görünen bu yazıların politik özellik ve sonuçlarına odaklamaktadır. Eskişehir üzerine yazan oryantalistler, modern öncesi oryantalizm, 19. yüzyıl ortası modern oryantalizm ve 1870 sonrası modern oryantalizm peryodlamasına tabi tutulmuş, aradaki farklar ve ortak noktalar oryantalizmin tarihsel gelişimi açısından ele alınmıştır. Tezde, Eskişehir'in Avusturya-Macaristan ile arasındaki lületaşı ticareti, oryantalizmin sömürgeci emperyalizm ile 19. yüzyıl son çeyreğindeki yakın ilgisi hakkında bir örnek görevi görmektedir. Tezde emperyalizmin tanımı oryantalizm ile olan bu ilişkisi bağlamında yapılmış ve gerek Avusturya Macaristan'ın gerekse Eskişehir lületaşı tacirlerinin yüksek gelirlerine emperyalizmin bu tanımı bazında dikkat çekilmiştir. iv

The main argument of this thesis is that Eskişehir of the nineteenth century was a subject of the orientalist discourse, which paved the way to its being molded by the `West,` facilitating both intentionally and unintentionally commercial pursuits benefiting the `West,` as in the concrete example of the city's meerschaum extraction and trade. The dominating effect of orientalism on the city of Eskişehir is analyzed in cultural, textual, and economic terms. The main sources of the thesis are orientalist accounts by European travelers and the orientalist periodicals of the Austro- Hungarian Empire. The thesis provides a critical reading of these orientalist sources, and attention is drawn to the political qualities and consequences of seemingly impartial orientalist accounts on the city and its surroundings. The orientalists who wrote on Eskişehir are periodized in the chronological categories of pre-modern, mid- nineteenth century modern, and post- 1870 modern orientalism. In this way, a description of the role and place of each orientalist in the historical evolution of orientalism is provided. The analysis of the meerschaum extraction and trade of Eskişehir with Austria-Hungary serves as a case study on orientalism's close connection with colonial imperialism in the late nineteenth century. Thus, imperialism is defined in connection with orientalism. The significant price markups on meerschaum, indicating the highly probable existence of large profits of both Austria- Hungary and the merchants of Eskişehir, are pointed out from a perspective of imperialism. ui