Defining a population: Women and children in early Republican Turkey, 1923-1950

Abstract

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nde Yüksek Lisans derecesi için Pınar Öztamur tarafından Haziran 2004'te teslim edilen tezin kısa özeti Başlık: Bir Nüfusu Tanımlamak: Erken Cumhuriyet Dönemi'nde Kadınlar ve Çocuklar, 1923-1950 Bu tez erken Cumhuriyet döneminde, 1920'li ve 1940'lı yıllar arası dönemi kapsamakta ve bu dönemde kadınlar ve çocukları; kadınlarla çocukların refah uygulamalarının, yeni bilim ve teknolojilerin ve yönetim sanatının nesnesi olma sürecini incelemektedir. Birinci Dünya ve Kurtuluş Savaşlarından sonra ulus-devletin kuruluş sürecinde, Cumhuriyet Türkiyesinde devlet yetkilileri, entelektüeller, doktorlar gibi birçok aktör sahneye çıkmış ve nüfusun boyutları, büyüme hızı ve `kalite`siyle ilgili endişelerini dile getirmiş; nüfusu hükümet politikalarının ve yönetim tarzının nesnesi durumuna getirmeye çalışmışlardır. Esas olarak nüfus azalmasının önüne geçmeye çabalayan bu yeni yönetim biçimleri sosyal alanın regülasyonu gibi birçok amacı hedeflemiş; nüfus sayımı, sosyal sigorta, şehir planlaması, barınma projeleri gibi birçok tekniğe başvurmuş ve projelerinin nesneleri olarak şehri, evi ve aileyi sorunsallaştırmışlardır. Bu tez, bu nesneler arasında, kadınlar ve çocukları; kadınları ve çocukları hedef alan politikaları ve pratikleri incelemektedir. Çocukluk, `doğru` kadınlık ve annelik gibi kavramlar ışığında, daha geniş düzlemde ulus-devlet sürecinde Türk devleti ve toplumu ile Cumhuriyet seçkinlerinin toplumu dönüştürme çabaları konusunda tartışmalar sunmaktadır. Cumhuriyet seçkinlerinin çocukluk, `doğru` kadınlık ve annelik kavramlarıyla olan takıntılı ilişkisinin gelişimi ulus ve modernite kavramlarıyla olan takıntılı ilişkisinin gelişimiyle koşut bir süreç izlemiştir. Kadın bedeni gibi, çocuk bedeni de Cumhuriyet seçkinlerine, ulus-devlet kuruluş sürecindeki özlemlerini gerçekleştirebilecekleri bir alan yaratmış ve unutmaya çalıştıkları imparatorluk geçmişleriyle kopan bağlarını simgeleştirmiştir. iv

An abstract of the Thesis of Pınar Öztamur for the degree of Master of Arts from the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken June 2004 Title: Defining A Population: Women And Children In Early Republican Turkey, 1923- 1950 This thesis looks at the construction of welfare, and women and children as objects of welfare practices, new sciences, technologies and arts of government in early Republican Turkey and covers a period between the late 1920s and the 1940s. Following World War I and the Independence War and in the climate of the nation-state building, several actors in Republican Turkey, including state authorities, intellectuals, physicians and others, were concerned with the size, rate of growth and `quality` of the population as an object of government and management. These new forms of government, which primarily intended to confront the problem of population decline, targeted several objects which included the regulation of the social and employed techniques such as censuses, social insurance, urban planning and housing projects and problematized the city, the home, the family as well as the individual body as objects of their projects. Among these objects, this thesis is primarily concerned with women and children, and the policies and practices targeting them. Through the lens of womanhood, motherhood and childhood, this thesis presents discussions, on a broad scale, of Turkish state and society in a period of the nation-state building and the ongoing efforts to transform society by the Republican elites. The Republican elite's obsession with the concepts of childhood and proper womanhood and motherhood went hand in hand with their obsession with nationhood and modernity. Like woman's bodies, children's bodies promised a field which bore possibilities for the Republican elite to chart their aspirations in the path of nation-state building and symbolized the severed ties with a distant imperial past, which they strove to forget. m