Images of İstanbul women in the 1920s

Abstract

Bu incelemede 1920'lerin popüler basınındaki kadın sorunuyla ilgili tartışmalar ele alınarak bu tartışmalarda ortaya çıkan şehirli kadın imajlarına ve bu imajların popüler edebiyatın marjinal bir alt kolu olan müstehcen edebiyattaki yansımalarına bakılmıştır. Kadın sorunu, 1920'lerin Türkiyesi'nde, dönemin tüm ikilemlerinin ve çatışmalarının merkezindeydi. Popüler basında en çok şehirli, Istanbullu kadınlar ev içi ve biyolojik sorumluluklarından, kamusal alandaki davranış şekillerine, giysilerinden karşı cinsle ilişkilerine kadar mercek altına yatırılıyorlardı. En çok şehirli kadınların toplumsal düzen için tehdit teşkil ettiğine inanılıyordu.Geleneksel, inanca dayalı ataerkil Osmanlı toplum yapısının Dünya Savaşı'ndan itibaren çözülmeye başladığı ve yerini milliyetçi modern ve yine ataerkil bir yapıya bıraktığı gözönünde bulundurularak, tezin ana savı, basındaki tartışmaların kadınları bu yeni toplum yapısına entegre etme amaçlı olduğu ve kadınların toplumun ortak algısıyla belirlenen rollerle sınırlandırıldıklarıdır. Toplumun ideal kadınlık tanımlarına uymayan kadın tipleri popüler müstehcen hikâyelerde kadın kahramanlar olarak tasvir edilmişlerdir. Popüler müstehcen hikâyeler, bir yandan toplumun kadınlarla ilgili endişe ve paranoyalarının gerçeğe dönüştüğü bir toplum fantezisini sunarken başka bir açıdan ise yüzyıllardır kaç göçe dayalı bir yapıdan sonra toplumdaki çözülmelerin, kadınla erkeğin artık daha rahat aynı ortamda bulunmalarının heyecanını ve acemiliklerini de yansıtırlar.

This study concerns the debates about the question of women that were ongoing in the popular press of Turkey in the 1920s and looks at the traces of these debates in obscene literature as a marginal branch of popular literature. The question of women was at the heart of all the predicaments and conflicts of the period. In popular literature it was mostly urban Istanbul women who were scrutinized to the last detail, from their biological responsibilities to their behavior in the public arena, down to their clothes and their relations with the opposite sex. It was believed that it was urban women above all who threatened the social order.Bearing in mind that the traditional faith-based patriarchal Ottoman social system began to disintegrate after the First World War to be replaced by a nationalist, modern and again patriarchal structure, the hypothesis of this dissertation is that the popular press sought to integrate women as individuals into the new social structure and define them according to common social perceptions. Women who defied society?s definition of the ideal woman were often depicted as heroines in popular obscene stories. While these stories offered a social fantasy in which society?s concerns and paranoia about women turned into reality, from another perspective, they also reflected the social disintegration after years of secrecy and seclusion and the excitement and awkwardness felt both by men and women from coexisting in the same environment.