Decentralism versus centralism in Ottoman Anatolia 1919-1922

Abstract

ÖZET Osmanlı imparatorluğunun son birkaç yılı adem-i merkeziyetçi/yerelci bir hareket ve anlayışa tanıklık etti. Bu hareket imparatorluğun geleneksel siyasal kültüründen çok farklı bazı özelliklere sahipti. Her şeyden önce o, ülkede anti-bürokratik ve adem-i merkeziyetçi bir yönetimin kurulmasını öneriyordu. Ayrıca, bu amaca yönelik olarak, yerel birimlerde, özellikle vilayet ve nahiyelerde, yerel meclislerin kurulmasını önerdi ve talep etti. Bu hareket, İstanbul'daki geleneksel iktidar merkezinden çok, Anadolu'daki yeni siyasal merkezileşme hareketi ile, yani Mustafa Kemal'in yönlendirdiği siyasal (milli) hareket ile çatıştı. Mustafa Kemal'in yönlendirdiği siyasal hareket yeni bir siyasal merkez oluşturma sürecinde yerel örgütlerle veya yerel birimlerle sürekli bir gerilim içindeydi. Büyük Millet Meclisi bu iki farklı anlayışın bir araya geldiği ve adem-i merkeziyetçi/yerelci anlayışın kendisini somut olarak ortaya koyabildiği bir platform olmuştu. Adem-i merkeziyetçi/yerelci anlayış gerçekten imparatorluğun siyasal yapısını radikal bir şekilde reform etme potansiyeline sahipti. Bu amaca yönelik olarak, gerek anayasa düzeyinde bir kanunun çıkmasına önemli katkı sundu, gerekse de bazı temel kanunların çıkarılmasına veya taslakların oluşturulmasına yardımcı oldu. Ancak onun önerileri iktidar grubu tarafından kerhen desteklendi. Sonunda bu anlayışın meclisteki destekçileri tasfiye edildi, ve onların desteğiyle çıkarılmış olan kanunlar, veya bu kanunların bazı maddeleri merkezileşme sürecinin gereklerine göre ya ortadan kaldırıldı ya da yeniden düzenlendi. iv

ABSTRACT An abstract of the thesis of Fatih Gümüş for the degree of Master Arts at the Atatürk Institute for Modern Turkish History to be taken June 2002. Title: DECENTRALISM VERSUS CENTRALISM IN OTTOMAN ANATOLIA, 1919-1922 The last few years of the Ottoman Empire saw the rise of a de-centralist/localist movement and approach in the country. The movement included some features which were very different from those of the traditional political approach of the Empire. It sought the foundation of an anti-bureaucratic and de-centralist administration in the country and demanded the establishment of local councils in local units such as the provinces (vilayets) and districts (nahiyes). This movement created tensions not only with the traditional power center in Istanbul, but also with the movement of a new political centralization, called here the `Mustafa Kemal-led Political (National) Movement.` The Mustafa Kemal-led Political Movement tried to establish a new political center in Anatolia, and in this process came into conflict with the local organizations or units. The Grand National Assembly was an arena in which these two diverse approaches came together, and within which the de-centralist/localist approach could openly show itself. The de-centralist/localist approach had the potential to radically reform the political structure of the Empire. To this aim, it offered some foundational laws. However, these offers were partly and unwillingly supported by the power group. In the end the supporters, of the de-centralist/localist approach were taken out of the GNA and the laws, or the articles of laws, and the drafts for laws which represented the de- centralist/localist approach were eradicated by the power group. iii