Forecasting market shares of alternative fuels in Turkey

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye'deki değişik yakıt tipleri arasındaki ikame mekanizmasını incelemek ve bu yakıtların gelecekteki pazar paylarını tahmin etmektir. Konu edilen yakıt tipleri taşkömürü,kömür,linyit,petrol ve elektriktir. Enerji fiyatlarının sürekli artmasıyla, milli bir enerji :politikası saptamaya çalışanların dikkatleri talep yapısına. çevrilmiştir. Bu çalışmada ise, tüketicilerin eğilimleri ile yakıtlararası ikame mekanizması bir ön kestirim modeli aracılığıyla incelenmiştir. Yukarıda belirtilen dört ana yakıt tipinin pazar paylarını açıklamak için bir `multinomial lojit` formülasyonu kullanılmıştır. önce rastgele bir yakıt tipi seçilmiş, ve diğer yakıtların pazar paylarının seçilen yakıta oranlarının logaritnası bağımlı değişken olarak modele konmuştur. Böylece değişik yakıt tiplerinin piyasa payları birbirine bağımlı olarak bulunmaktadır. Diğer taraftan, yakıt tiplerinin nispi fiyatları bağımsız değişkenleri oluşturmaktır. Aynı zamanda dinamik bir yapıya da sahip olan bu model, uzun dönemde fiyatlara karşı meydana gelebilecek tepkileri de gözönüne almaktadır. Model, Türkiye seviyesindeki .z.B1Tıa.I1 serileri verileri ve Zellner' in (1962) iki aşamalı en küçfil .,./reler yöntemi kullanılarak çalıştırılmıştır. Çıkan sonuçlar, fiyat ertışlarııi.ın talebi önemli boyutlarda etkilediğini ortaya koymuştL'/J:·. Fiyat elastikiyeti en fazla olan yakıtlar ise petrol ve taşkömili:Licii..rr. Gelecekteki pazar paylarını {:..tı:Ji'ifilı etrrek için sekiz değişik fiyat senaryosu denenmiştir. Tahminie:dn kullanılan varsayımlara göre değişiklikler gösterrresine karşın dsrı:Llebilir ki, petrolün payı fiyatları arttığı sürece düşrreye devarr e•2eek, ve kömür ve linyit petrolün yerini alına.ya başlayacaktır.

The objective of this study is to examine the interfuel substitutionmechanism, and thus to forecast the market shares of alternative fuels,:tIl Turkey. Alternative energy sources are ass1.llred to be bituminous coal,lignite, petroleum and electricity.It is of increasing interest to energy policy makers to detennine thedemand response of users to increasing fuel prices. In this study, consurrption trends and interflEl substi tut_ion mechanism are examined through theuse of a forecasting m