Sultan II. Mahmud`un kızı Saliha Sultan ile Tophane müşiri Halil Rıfat Paşa`nın düğün törenini anlatan surnameler

Abstract

SULTAN II. MAHMUD'UN KIZI SALİHA SULTAN İLE TOPHANE MÜŞİRİ HALİL RIFCAT PAŞA'NIN DÜ?ÜN TÖRENİNİ ANLATAN SURNAMELER Sultan II. Mahmud'un kızı Saliha Sultan ile Tophane-i Amire müşiri Halil Rıfcat Paşa'nın 1250/1834 yılında gerçekleştiri len düğün törenini anlatan üç surname vardır. Bu surnamelerden biri mensur diğer ikisi manzum biçimde yazılıdır. Manzum, mensur ya da manzum-rnensur olarak yazılan bir surnamede başlıca anlatılanlar, düğüne çağrılan yerli ve yabancı konuklar, yerilen ziyafetler, padişaha sunulan hediyeler, padişahın ver diği hediyeler, gece-gündüz süren eğlencelerdir. Mensur olan surname; düğün törenine katılan kişilerin adlarını, mesleklerini, soyadı yerine geçen adlarını, yabancı konukları, İstanbul'da bulunan tekkelerin şeyhlerini, camilerin imam ve müezzinlerini, medrese hocalarını, düğün alayının sıralanışını, yapılan eğlence ve oyunları, padişaha sunulan hediyeleri ve verilen hediyeleri ayrıntılarıyla anlatır. Rıfcat tarafından manzum olarak yazılan surname; gelin alayını, sunulan hediyeleri, katılan kimselerin adlarını, rütbelerini, eğlenceleri, oyunları divan şiirinin genel kuralları ve kalıpları içinde sınırlı olarak anlatır. Escad'ın yazdığı surname ise, çok kısa olduğundan ve divan şiirinin kalıplarıyla yazıldığından, düğün törenine katılanlar dan, sunulan hediyelerden kısaca söz eder. Mensur Surname'nin yazarı bilinmemekte, diğer iki surname'nin yazarlarının bilinmesine rağmen bu kişilerin 19. yüzyılda yaşamış aynı adlı başka yazarlardan ayıracak ek bilgiler mevcut değildir. Eski Türk Edebiyatının kendine özgü türlerinden olan Surname örneklerinin yayımlanması ve içerdikleri malzemenin ortaya çıkarılıp incelenmesi, dil, edebiyat, halkbilim ve kültür tarihi araştırmalarına farklı açılardan katkıda bulunacağı şüphesizdir. _ U -

THE 'SURNAMAS' THAT DESCRIBE THE WEDDING CEREMONY OF SALİHA SULTAN AND HALÎL RIFCAT PASHA There are three Surname manuscripts that describe the wedding ceremony of Saliha Sultan, daughter of Sultan Mahmud II, and Halil Rıfcat Pasha, Field Marshal of the Imperial Arsenal of Ordinance and Artillery (Tophane-i cAmire), which took place in 1834/1250 H. One of these Surnames is written in prose and the other two are written in verse. A Surname written in yerse, in prose or in a mixture of both, giues information mainly about the guests, dinners offered, presents exchanged between the Sultan and the guests and uarious kinds of entertainments, organised day and night. The Surname written in prose giues detailed information about the names, professions, nicknames of those who attended the wedding, foreign guests who were present, sheikhs of the dervish orders, imams and muezzins of the mosques, teachers of the religious schools in Istanbul, processions in the wedding cere monies, competitions that took place during the wedding and the presents exchanged. The Surname-~i Rifcat is written in verse. It mentions rather briefly the procession, the presents given, the names of the persons attending, the competitions and games taking place during the ceremonies. The Surname of Escad is a very short work written in the style of Divan literature; therefore, its description of the guests and the gifts is uery brief. The author of the Surname in prose is unknown. The names of the authors of the other two surnamas are known, but additional information is not available to distinguish them from other authors of the same name who were their contemporaries. Publication of Surname, one of the special types of old Turkish literature, and the study of their contents will certainly contribute to literature, language and history of ethnography and culture from different viewpoints. IU -