A critical re-evaluation of Gideon Toury`s Target-Oriented Approach to ?translation? phenomena

Abstract

Dillerarası çevirinin başlıca iki türü vardır. Bunlar yazılı ve sözlü çeviridir.Sözlü çeviri alanında çalışmalarını sürdüren bilimadamları, bu alandaki literatürdesık sık yazılı çeviri kuramlarının sözlü çeviriye ilişkin olguları anlamada veaçıklamada yararlı olduğu görüşünü dile getirmektedirler. Öte yandan, İsraillibilimadamı, çeviribilimci ve kuramcı Gideon Toury'nin geliştirdiği ?Erek-OdaklıÇeviri Yaklaşımı,? kuramcıya göre yazılı çeviri olgularının ?tümünü? kapsamakta,?tümüne? açıklık getirmektedir. Yazılı çeviri literatürü de, çağdaş Çeviribilimaraştırmalarının ve bu çerçevede gerçekleştirilen kurumsal çalışmaların büyükölçüde Toury'nin yaklaşımından etkilendiklerine işaret etmektedir. Buna karşın,yazılı ve sözlü çeviri literatürlerinin incelenmesi sonucunda, Erek-Odaklı ÇeviriYaklaşımının sözlü çeviriye ilişkin olguları anlayıp açıklamada yararlı bir kuramsalbakış açısı olup olmadığını ortaya koyan bir araştırmanın bugüne kadar yapılmadığıgörülmüştür.Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımının sözlü çeviri alanında da yararlı birkuramsal bakış açısı olup olmadığını ortaya koyabilmek amacıyla yapılan buaraştırma çerçevesinde, Trieste Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık BölümüKütüphanesinde bir kitaplık araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma sonucundabelirlenen 81 kaynak ?içerik çözümlemesi? yöntemi ile incelenmiştir. Buçözümleme ile, Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımının temel varsayımları sözlü çevirialanında bu varsayımlara ilişkin ortaya konmuş temel kavram ve ilkelerlekarşılaştırılarak bunlar arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmuştur.Yukarıda belirtilen yöntem ile gerçekleştirilen araştırma, bir yandan Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımının sözlü çeviri alanında da yararlı bir kuramsal bakış açısıolduğunu ortaya koyarken öte yandan yaklaşımın tüm yazılı çeviri olgularınıaçıklayan kapsayıcı ve genel bir yazılı çeviri kuramı olmaktan çok, ağırlıklı olarakyazılı çeviride ?kültürel olguları? açıklayan kısmi bir kuram olduğunu ortayakoymuştur.

Translating and interpreting are two separate but related forms of?Translation?. Various scholars of Interpreting Studies believe that translationtheories are significant in understanding the phenomena of interpreting. On the otherhand, it is widely held that recent translation research and theory operate inaccordance with the major assumptions of the ?Target-Oriented Approach,? aninfluential modern theory of translation developed by the Israeli scholar G. Toury inorder to explain all phenomena related to translation. The approach, however, hadnot previously been systematically examined as a possible theoretical framework forinterpreting studies as well.To investigate the relevance of the Target-Oriented Approach to interpretingstudies, a ?secondary analysis? of a selection of Interpreting Studies literature,consisting of 81 sources obtained through bibliographic research at the ScuolaSuperiore di Lingue Moderne per Interpreti e Traduttori in Italy, has been carriedout to compare and contrast the major assumptions of the Target-Oriented Approachwith relevant assumptions developed in the domain of Interpreting Studies.The findings of this study indicate that the Target-Oriented Approach is auseful theoretical framework for the domain of Interpreting Studies, even though itis not a theory general enough to explain all phenomena related to translation, but amore specific theory, particularly, related to ?cultural studies? in translationphenomena.