Efficiency in an emerging market the case of the Istanbul Stock Exchange

Abstract

KISA ÖZET Gelişmekte Olan Piyasalarda Etkinlik: İstanbul Menkul Kıymetler Piyasası Örneği Hazırlayan: Yarkın Cebeci Bu çalışmada, finans literatüründe özellikle son yirmi yıllık dönem zarfında büyük bir önem kazanan piyasa etkinliği konusu, İstanbul Menkul Kıymetler Piyasası ortamında irdelenmektedir. Çalışmada, piyasa etkinliğinin ölçülmesinde kullanılan kapsamlı bir yöntem kolay anlaşılır bir biçimde açıklanmakta, ayrıca getiri dizilerini açıklayan bir zaman serisi modeli geliştirilmektedir. Piyasa anormalliklerinin araştırılması, yöntemin ilk evresini oluşturmaktadır. Haftanın günü, yılın ayı, aybaşı-aysonu, tatil ve şirket büyüklüğü gibi dünya literatüründe yer etmiş anormalliklerin incelenmesinden çıkan sonuç, vergi ve diğer kurumsal farklılıklara rağmen dünyanın önde gelen borsalarında görülen anormalliklerin Türk piyasasında da görüldüğüdür. Piyasa verimlilğini daha doğrudan bir biçimde ölçmek için getiri dizilerinin zaman serisi özellikleri araştırılmıştır. Amaç, bu dizilerin `random walk` dağılımına ne kadar yaklaştıklarının belirlenmesidir. Sonuçlar, getiri dizilerinin durağan olmalarına karşın, özellikle günlük ve haftalık dizilerin normal dağılımdan oldukça VIuzaklaştığını ve hemen tüm serilerin yüksek otokorelasyon özelliğine sahip olduğunu göstermektedir. Çalışmanın önemli amaçlarından biri de istatistiksel öğrenme olarak adlandırılabilecek olan olayın araştırılmasıdır. Buna göre gelişmekte olan bir piyasada, işlem hacmi ve piyasadaki yatırımcı sayısı arttıkça piyasaki anormallikler ortadan kalkmaya ve piyasa etkin bir hale gelmeye başlar. Sonuçlar, bu olgunun, İMKB'de de var olduğunu kanıtlamaktadır. Çalışmanın son evresinde ise, getiri dizilerini tam olarak açıklayabilmek için zaman serisi modelleri geliştirilmiştir. Dizinin lineer bileşenlerini ortaya çıkarmak için ARIMA yöntemi, lineer olmayan bileşenlerini saptamak için de ARCH/ GARCH yöntemi kullanılmıştır. Sonuçlar, iki yöntemin de başarılı olduğunu göstermektedir. vii

ABSTRACT Efficiency in an Emerging Market: The Case of the Istanbul Stock Exchange by Yarkın Cebeci The literature on market efficiency has expanded dramatically especially in the last twenty years. On the other hand, the role of emerging markets in the world finance arena is increasing at an accelerating pace. This study juxtaposes these two issues and tries to determine the history and the present extent of market efficiency on the Istanbul Stock Exchange. The study introduces a comprehensive and straight forward scheme towards determining the extent of market efficiency and aims to arrive at a model describing the return generating process. The first stage of the scheme is to search for the presence of market anomalies. These are the day of the week, January, turn of the month, holiday and size effects. The results indicate that notwithstanding the differences in tax systems and other institutional features, most of the anomalies cited in the world's largest stock markets are present on the ISE. For a more direct test of market efficiency, distributional properties of stock returns are scrutinized in the second stage. The aim is to determine how near IVthe return series get to the random walk, the theoretical distribution for an efficient market. The results indicate that although all return series are stationary, daily and weekly return series deviated significantly from a normal distribution and series exhibited high first-lag autocorrelations. Another aim of the study is to assess the statistical learning process on the ISE. That is, as an infant stock market matures, both the trading volume and the number of participants enumerate and a number of inefficiencies get arbitraged away with the knowledge of their existence. The results are in line with this phenomenon. In the last stage of the study, time series models are developed to fully describe the return generating process. The ARIMA methodology is utilized to capture the linear components of the process, while nonlinearities are explained by the ARCH/GARCH methodology. The results indicate that both methodologies are successful.