Ownership structure and performance: A comparison between firms owned by profit oriented groups and firms owned by mission oriented social security foundations

Abstract

KISA ÖZET Ortaklık Yapısı ve Şirket Performansı: Kar Odaklı Şirketlerin Performansı ile Amaç Odaklı Kurumların Ortak Oldukları Şirketlerin Performanslarının Mukayesesi Hatice Gaye Gencer Bu çalışmadaki amaç, ortaklık yapısının firma performansı üzerindeki etkilerini irdelemektir. Ortaklık yapısının şirket performansı üzerindeki etkilerini inceleyen pekçok farklı çalışma yapılmıştır. Şirketlerin ortaklıkları yaygın olduğu zaman yöneticilerin kar maksimizasyonu davranışından sapacakları öne sürülmüştür. Ayrıca kurumsal ortakların şirket yöneticilerini kar maksimizasyonu hedefini sağlamada etkili olduğu varsayılmıştır. Son dönemlerde farklı ekonomik ve hukuksal çevrelerin şirketlerin ortaklık yapıları ve performansları üzerinde belirleyici olduğu yönünde çalışmalar da yapılmıştır. Fakat bu çalışmaların tümü kar odaklı ortaklıklarla ilgilidir. Finansal alanda amaç odaklı kurumların ortak oldukları şirketlerin performansıyla ilgili çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu nedenle bu doktora tezinde amaç odaklı kurumların ortak oldukları şirketlerin performansı incelenmiştir. Bu hedef doğrultusunda Türkiye'deki en büyük iki `Sosyal Güvenlik Vakfının` ortak olduğu şirketlerin performansı yine Türkiye'deki en büyük iki kar odaklı gurubun ortak olduğu şirketlerin performansıyla kıyaslanmıştır. OYAK ve Türkiye iş Bankası Sosyal Dayanışma ve Güvenlik Sandığı Vakfı, Türkiye'deki en büyük Sosyal Güvenlik Vakıflarına emsal teşkil etmektedir. Koç ve Sabancı toplulukları ise Türkiye'deki en büyük kar odaklı guruplardır. İncelenmek üzere İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda hisseleri işlem gören 31 sanayi firması seçilmiştir. Bu firmalardan 1 1 tanesi Koç gurubu, 8 tanesi Sabancı gurubu, 7 tanesi OYAK gurubu ve 5 tanesi de Türkiye İş Bankası gurubu firmalardır. 1996-2000 yılları arasında firmaların bilanço ve gelir tablolarından çıkarılan 23 finansal oran önce faktör vıııanaliziyle 5 faktöre indirgenmiş, daha sonra da ayırma testleri yapılmıştır. İstatistik analizleri için SPSS 10.0 kullanılmıştır. Yapılan araştırmanın sonucunda, Koç gurubu şirketlerin yüksek borç oranları, işletme sermayesi devir hızı ve toplam aktif devir hızı oranlarıyla diğer guruplardan ayrıldığını gördük. Türkiye İş Bankası gurubu şirketler ise düşük karlılık oranları ve yüksek alacak devir hızı ve stok devir hızı oranlarıyla diğer guruplardan ayrılmaktadır. OYAK ve Sabancı gurubu şirketler performansları açısından birbirlerinde benzemekte ve OYAK gurubu şirketler aktif yönetimi, borç yönetimi, işletme sermayesi yönetimi ve karlılık alanlarında diğer guruplarla eşit performans sergilerken, likidite alanında daha iyi performansla diğer guruplardan ayrılmaktadırlar. Araştırma sonuçlarına dayanarak, OYAK'ın amaç odaklı kurumların ortak oldukları firmaların da en az kar odaklı firmalar kadar başarılı olabilecekleri savına iyi bir örnek teşkil ettiğini söyleyebiliriz. Son olarak yapılan çalışmanın bulguları doğrultusunda ileride ortaklık yapıları ve şirket performansı konusunda daha kapsamlı stratejik bir araştırma için öneri geliştirilmiştir. IX at» **!£ *$&****

ABSTRACT Ownership Structure and Performance: A Comparison Between Firms Owned By Profit Oriented Groups and Firms Owned By Mission Oriented Social Security Foundations by Hatice Gaye Gencer There is a continuous debate that ownership structure affects firm performance in finance literature. Many researches have been conducted seeking for performance differences between firms with different ownership structures. Some of these researches found evidence for performance differences between firms with different ownership structures, while the others detected no differences in performance between firms with different ownership structures. It has been suggested that when the ownership of a firm is dispersed, its managers will deviate from profit-maximizing behaviour. Managerial theory says that manager- controlled firms will be less profitable, will tend more to avoid risky decisions and grow faster than owner-controlled firms. However, other scholars point out that there are also benefits associated with the dispersed ownership structures. Institutional theory claims that firms with major institutional owners will be more profitable and have lower debt ratios which is due to the monitoring effect of the institutional owner. On the other hand some scholars report lower profitability for firms with major financial-institutional owners. International theory puts forward that corporate performance and ownership structure are related with the legal environment and in civil law countries dispersed ownership structures are more common and in common law countries closely held firms, cross-ownerships and pyramids are the common practice. In this dissertation our aim is to analyze and compare the performance of firms owned by mission oriented organizations with the performance of profit oriented firms. This research is rather unique since we have not come across with previous studiesmeasuring the performance differences between firms owned by mission oriented organizations and profit oriented firms. We compare the performance of firms owned by private social security foundations with the performance of profit oriented firms. In Turkey, foundations are established by the law number 903 and they are established as mission oriented organizations. Social security foundations provide insurance and pension rights to their members. OYAK and Türkiye iş Bankası Mensupları Sosyal Yardımlaşma ve Güvenlik Sandığı Vakfı are among the two largest private social security foundations in Turkey. We compare the performance of publicly owned manufacturing companies owned by OYAK and Türkiye İş Bankası with the performance of firms owned by Koç group and Sabancı group. Koç and Sabancı groups are the two largest private groups in Turkey. In our sample we have 31 manufacturing companies listed on the Istanbul Stock Exchange and we cover the period between 1 996 and 2000. Eleven of those are Koç group firms, eight of them are Sabancı group firms, seven are OYAK group firms and five of them are Türkiye iş Bankası group firms. We work on the financial ratios of the companies as performance variables. We conduct factor analysis to summarize the performance variables and then apply discriminant analyses to detect performance differences between firms from different groups. SPSS 1 0.0 has been used for the statistical part of the study. Our findings suggest that Koç group firms are best differentiated with their high debt ratios, working capital turnover ratios and total assets turnover ratios. Türkiye İş Bankası group of companies are differentiated by their low profitability ratios and high receivables and inventory turnover ratios. However, the smallest sample size is for Türkiye iş Bankası group firms and they are concentrated in the glassware industry mainly. OYAK group firms and Sabancı group firms are very similar to each other in terms of their performance variables. OYAK group firms have equal performance in the debt management, asset management, profitability and working capital management dimensions of the study, VImoreover they display better performance in the liquidity dimension. We conclude that OYAK is an example which proves that firms owned by mission oriented mutual form of organizations can have equal or even better performance when compared with their profit oriented counterparts. Finally in light of our findings, we propose for further research that this study may lead to a more comprehensive strategical analysis of ownership structures and corporate performance. Vll