The institution of gedik in Ottoman Istanbul, 1750-1850

Abstract

ÖZET Osmanlı İstanbul'unda gedik kurumu, 1750-1850 Miyase Koyuncu Bu çalışma, on sekizinci yüzyılın ikinci yansından on dokuzuncu yüzyıl ortalarına kadar olan yaklaşık yüzyıllık bir zaman diliminde Osmanlı devleti ile istanbul esnafı arasındaki ilişkiyi, gedik kurumu etrafında gelişen sosyo ekonomik şartlar ışığında analiz etme çabasındadır. Gediğin Osmanlı devlet yöneticileri tarafından empoze edilen bir yenilik değil, hem devlet hem de esnafın hak ve sorumluluklarında belirleyici rol oynayan sosyo ekonomik şartların bir ürünü olduğunu göstermek amaçlanmıştır. Bu bağlamda, gedik sistemine karşı hem devletin hem de esnafın tavırları somut örneklerle gösterilmeye çalışılmıştır. Gedik ile alakalı ikincil kaynakların eksikliği sebebiyle bu mikro çalışmanın temelinde arşiv belgeleri büyük ölçüde temel oluşturmuştur. Gedik sisteminin yasal ve kurumsal yönünün yanında gedikle ilgili resmi işlemler ve devletin yeni gedik kayıtlan yapma ile gediği ortadan kaldırma arasındaki ikilemi çalışmanın önemli bir kısmım kapsamaktadır.

ABSTRACT The Institution of Gedik in Ottoman Istanbul, 1750-1850 By Miyase Koyuncu This study attempts to analyze the relation between the Ottoman state and artisans in Istanbul from the second half of the eighteenth to the late nineteenth century around the developments regarding the institution of gedik. The study aims to show that the gedik was not a new development imposed by the Ottoman rulers but it was a product of changing social and economic conditions determining the responsibilities and rights of both the state and the artisans. In this context, the concrete examples for the attitudes of both parties towards the establishments of gedik are given. Due to lack of secondary literature concerning gedik, an in-depth reading of archival documents constitutes the base of this micro study. Alongside the legal and institutional aspect of gedik system, the official procedures regarding gedik and the state'' dilemma on abolishment or establishment of gedik take considerable part of this study.