Bir edebi değişimi A dergisi ile okumak

Abstract

Bu çalışma, 1956-1960 yıllan arasında çıkmış olan A Dergisi'nin bu yıllarda yaşanan edebi dönüşümü anlamak amacıyla eleştirel olarak çözümlemeyi amaçlamaktadır. 1950'ler, Türk modernleşmesinde önemli bir aşamadır. Siyasal, ekonomik, toplumsal, kültürel ve sanatsal alanlarda modernleşmeye yönelik değişimler olmuştur. Özerkleşme ve kunimsallaşma, bu değişimin temel nitelikleridir.Edebiyat da bu alanlardan biridir. Özellikle şiir ve hikayede, bu dönemde yaşanan toplumsal ve kültürel değişimin birey üzerindeki etkileri parçalı bir biçemle işlenmiştir. Bu dönemdeki yeni kuşak yazarlar, toplumcu gerçekçiliği reddederler. Yazarın öznelliğinin önemli olduğunu düşünürler. Bütünsel dünya algıları yoktur. Tek bir gerçekliğe inanırlar ama bu gerçekliğin bireyler tarafından bilinemeyeceğini düşünmektedirler. Bütünsel bir dünya algısına sahip olan toplumcu gerçekçiler nesnel bir anlatıma sahiptirler. Fakat yeni kuşak yazarlar, öznel gerçekçidirler. Eserlerinde gerçeği daha iyi dile getirebilmek için gündelik dilden sapmalar görülür. Toplumcu gerçekçiler ve öznel gerçekçiler arasında kuşak savaşı vardır. Her iki kuşak da kendi anlayışlarını edebiyat alanında etkili kılmak istemektedir. Ama her ikisi de edebiyat kurumunun çevresindedir. Merkezde Varlık Dergisi vardır. Çevredeki iki kuşak bazen merkeze karşı birleşir.A Dergisi, öznel gerçekçi olan yeni kuşağın dergisidir. Dergide hem bu kuşağın Özelliklerini hem de edebiyat alanının genel özelliklerini bulabiliriz. Yaşanan değişimi anlamada A Dergisi'nin temsil edici bir işlevi olduğu söylenebilir.

This study offers a critical analysis of a literary journal, A, of the 1950s inTurkey, in order to show how discussions with this journal reflect a transformationfrom social oriented literary understanding to an abstract one. The 1950s constitutedan important phase in the Turkish modernization process. This period witnessed anumber of politicaL economic, social, cultural and artistic changes with regard tomodernization. Autonorninization and institutionalization were the bases of thischange.Literature was one of the areas that underwent a remarkable change< In particular,poetry and short stories produced by the new generation of writers during this periodeffectively reflected the impact of social and cultural transtormation on individuals.InSisting on the importance of the subjectivity of the author in a /~ork of literature,the writers of this generation in general rejected social function and the role ofliterature. They did not possess a perception or a concept of a whole /vorld. Theseauthors believed in a single reality, but put forward the idea that individuals couldnot understand this reality.During this period, there was a generation war between the representatives ofsocial realists and the authors of this new generation. Generally speaking, socialrealist writers possessed a total perception of the world, favoring a concreteexpression of reality. In sharp contrast, the authors of the new generation weresubjective realists. In expressing reality, these authors deviated from the everydayusage of language. Both sides attempted to be more int1uential in the field ofliterature. However, they failed to be at the center of the literary establishment. Theliterary joumal Varhk being at the center, the aforementioned sides surrounded thisliterary establishment. For this reason, these rivals occasionally came togetheragainst the center.As the journal of the sUbjective realist generation, the literary journal Areflects not only the characteristics of this new generation but also of general aspectof the literary scene of the 1950s. For this reason, A has a significant role illunderstanding the literary transformation that took place in the 1950s.