Alexander Mavroyeni Bey: From 19th century reform era to the Young Turk revolution through the life and ideology of a Neophanariot Ottoman bureaucrat

Abstract

19. yüzyıl ve 20. yüzyılın başı, Osmanlı İmparatorluğu için tayin edici önemde olmuştur. Reformlar ve ülkenin geçirdiği dönüşümler sahneyi önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu1 nda neler olup bittiğini ele almak için başvurulabilecek farklı perspektifler arasında gayrimüslim Osmnalı cemaatleri, hem Osmanlı devletinin kendi çoketnili yapısının ortaya koyduğu soruna nasıl yanıt verdiğini hem de bu cemaatlerin başvurulan çözümlere nasıl reaksiyon gösterdiğini ve bu değişimlerin onları nasıl etkilediğini anlamamıza yardımcı olacak hususiyet ve özgünlükler arzeder. Bu çalışma, bir Rum Ortodoks Osmanlı bürokratı, Aleksander Mavroyeni Bey vasıtasıyla bu problematiğin boyutlarını açığa çıkarmaya çalışmaktadır. Hepsi 20. yüzyılın ilk iki on yılında kaleme alınmış olan kişisel yazıları -özel bir birincil kaynak örneği oluştutan hususi düşünce ve notları- ve Osmanlı Ayan Meclisi'ndeki konuşmaları -resmi yazılarına örnek- aracılığıyla hem millet-i Rum'un hem de Osmanlı İmparatorluğu' nun geçirdiği dönüşümleri ele alacağız. İncelememiz esnasında Mavroyeni Bey vakasını, Osmanlı Rum milleti içerisinde belirli bir grubun/sınıfın ve bir geleneğin, yeni Fenerlilerin bir temsilcisi olarak alacağız ve kendi pozisyonunu Osmanlı iktidarı, kendi cemaatinin başı ve keza geç 19. yüzyıldan itibaren imparatorluk dahilindeki Rum Ortodoks ahali nezdindeki nüfuzunu artıran Yunan devleti ile ilişkili olarak anlamaya çalışacağız. Keza, Mavroyeni Bey' in hem Osmanlı devletinin hem de Rum Ortodoks milletin geçmiş ve geleceğiyle ilgili ideolojik yönelimlerini ve de Jön Türk devriminin ertesindeki değişimlere ideolojik cevabını incelemeye çalışacağız.

ABSTRACT The 19 century and the beginning of the 20 had been of pivotal importance for the Ottoman Empire. The reforms and the social- political alterations the country underwent changed drastically the scenery. Among the different points of view that one can adopt in order to approach and examine what was going on in the Ottoman Empire during this period, the issue of the non Muslim Ottoman communities presents peculiarities and particularities that could help us understand both how the Ottoman State responded to the problem its multiethnic character posed in a era of national building, how these communities reacted to the solutions adopted and in what ways these changes affected them. The present work tries to unfold aspects of this problematique through the example of a Greek Orthodox Ottoman bureaucrat of Istanbul: Alexander Mavroyeni Bey. Through his personal writings -an example of his intimate thoughts and notes, which constitutes a special kind of primary source- and his discourses in the Ottoman Senate -an example of his official writings-, all of which are written during the first two decades of the 20111 century, we will try to shed some light in the changes both the Millet-i Rum and the Ottoman Empire were undergoing. During our analysis, we will deal with Mavroyeni Bey's case as a particular representative of a specific power group-class and tradition inside the Greek Orthodox millet and the Ottoman state - that of the Neophanariots-, and we will try to understand his position in relation to the Ottoman power center, to the head of his respective community, as well as to the Greek state, that from the late 19 century was enhanging its role on the Greek Ortrhodox population of the Empire. mWe will also try to examine his ideological orientations concerning the past and the future of both the Ottoman state and the Greek Orthodox millet, as well as his ideological response to the changes in the aftermath of the Young Turk revolution. IV