Autobiographical and flashbulb memories across the lifespan

Abstract

Bu çalışmada otobiyografik ve flaş anılar belirli fenomenolojik özellikleri ve zaman içindeki dağılımları açısından karşılaştırılmışlardır. Otobiyografik anıların hatırlanmasında, olayın yaşandığı andaki yaş dikkate alındığında çok belirli bir dağılım ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada, bu dağılımın her iki tür anı için de ortaya çıkıp çıkmadığı araştırılmaktadır. Bunun yanındaki bir diğer amaç da bir Türk örneklem için flaş anılara yol açabilecek önemde toplumsal olayların neler olabileceğinin belirlenmesidir. İncelenen fenomenolojik özellikler arasında çeşitli imgelem özellikleri yer almaktadır. Yaslari 50 ile 93 arasında değişen katılımcılardan, ilk bölümde, verilen ipucu kelimesine karşılık gelen olayları, ikinci bölümde kendileri için flaş anı oluşturabilecek kişisel ya da toplumsal olayları; üçüncü bölümde ise deneyci tarafından verilen 9 toplumsal olayı hatirlamalari istenmiştir. Olayların anlatılmasının ardından, olayın katılımcı için o zamanki ve şimdiki önemini, canlılığım, konuşulma sıklığını, ne kadar şaşırtıcı olduğunu vb ölçen değerlendirme sorulari sorulmuştur. Fenomenolojik olarak ise anlatanın perspektifi ve anyı hatırlama ya da bilme olarak nasıl sınıflandırdığı sorulmuştur. İkinci ve üçüncü bölümler için ayrıca, olayın ilk duyulduğu an ile ilgili bireysel ayrıntılar sorulmuştur. Bunların ardından katılımcılardan her olay sırasında kaç yaşında olduklarını belirtmeleri istenmiştir. Her iki tür anı zaman içindeki dağılımları vııaçısından karşılaştırıldığında benzer özellikler gösterdiği bulunmuştur. Otobiyografik anılar daha çok 10-19 yaşlarından, flaş anılar ise 20-29 yaşlarından gelmektedir.Bu bulgu, katılımcıların şu andaki yaşlarına göre değişim göstermemektedir. Bu iki tür anı ayrıca hatırlanan en erken yaştaki çocukluk anısına göre de farklılık göstermektedir. Fenomenolojik özelliklerin yaşamboyu dağılımı dikkate alındığında, iki tür anı için de, olayın imgelemi ve o zamanki ve şimdiki önemi, anı sayısı dağılımıyla aynı modeli izlemektedir. 1960 İhtilali, Atatürk'ün Ölümü, 6-7 Eylül Olayları ve 11 Eylül Hava Saldırısı olaylarının Türk örneklem için flaş anılara yol açabilecek önemde toplumsal olaylar olabileceği sonucuna varılabilir. Anahtar Kelimer: Otobiyografik bellek, flaş bellek, anıların yaşam boyu dağılımı, anıların fenomenolojik özellikler, yaş ve bellek vııı

The present study explored how age at event influences recollection of autobiographical and flashbulb memories. More specifically, the present study aimed primarily to understand several components of the lifespan distribution of memories, such as childhood amnesia and reminiscence bump by directly comparing these with both free recall and probed flashbulb memories across the lifespan. In addition, similarities and the phenomenological and other retrieval characteristics associated with both of these types of memories were investigated. An additional aim was to construct an index of flashbulb memory events for Turkish population. Participants, whose ages ranged from 50 to 93, were asked to provide memories in response to the cue words in the first section, to free recall personal context details of a private or public news item in the second section, and to recall personal context details for each of the 9 probe events provided by the experimenter in the third section. After the events were reported participants were asked to rate their memories on several phenomenological quality scales, which include vividness, significance, vantage point judgments, remember/know judgments, etc. Subsequently, the participants dated each of their memories. Results revealed that both types of memories produced distributions with childhood amnesia, reminiscence bump, and recency components with minor differences. Autobiographical memories peaked at10-19 age period, whereas free recall and probed flashbulb memories peaked at 20-29 age decade. Memories also differed in term of the earliest age of memory. Phenomenological quality ratings seemed to follow the same pattern. Flashbulb memories were rated as higher in vividness and significance of the events than autobiographical memories. Key Words: Autobiographical Memory, Flashbulb Memory, Life span distribution of memories, Phenomenological characteristics of memories, age and memory VI