Popper and Hayek on the principle of unintended consequences

Abstract

Devletin piyasaya müdahalesine taraf veya karşı olma tartışmasında İnsanDavranışlarının Amaçlanmayan Sonuçları (kısaca İDAS) İlkesi önemli bir rol oynar.Hayek gibi tutucu liberaller İDAS ilkesini devlet müdahalesinin amaçlanmamış, zararlıve denetim altına alınamaz etkilerine karşı çıkmak için kullanmıştır. Öte yandan, piyasayıda amaçlanmamış ama olumlu sonuçlar doğuran ve kendiliğinden işleyen mekanizmalarasahip olduğu için savunmuştur. Hayek'e göre piyasa söz vermez ama umut verir.Hayek'in aksine Popper, İDAS ilkesini hem devlet hem de piyasadaki eylemlerinamaçlanmamış zararlı sonuçlarını vurgulamak için kullanmış ama demokratik devletmüdahalesini savunmuştur.Bu zararlı sonuçlar devlete, toplumun sorunlarını çözmekamacıyla müdahale için haklı ve ahlaki bir neden sunar. İDAS ilkesinin önemi yastatükoyu sürdürme ya da toplumsal sorunları çözme konusunda ideolojik bir işlevgörmesindendir.Hayek'in yaklaşımı statükocu ve bahane bulmaya dönük, Popper'ınki isedaha akılcı ve sorun çözümeye yöneliktir.İnsan davranışlarının amaçlanmayan zararlı sonuçları her zaman olasıdır ama bu piyasayıkendi haline bırakmak için geçerli bir neden değildir. Zaten müdahale istenemeyenlerinamacı da, İDAS yoluyla ideolojik bahaneler üreterek amaçlanmadan da olsa toplumaverdikleri zararların sorumluluğunu üstlenmekten kaçınmaktır. Bilimsel bir yaklaşımideolojik bahane değil akılcı çözüm üretir. Dolayısıyla, akılcı çözümler için de Hayek'inkaçınıp, Popper'ın benimsediği demokratik devlet müdahalesi toplumsal sorunlarinçözümünde ve piyasanın verdiği zararlar ile mücadelede benimsenmesi gereken yoldur.

The use of the principle of unintended consequences has an important place to legitimizeor deligitimize the role of state intervention in the market. The conservative liberal, likeHayek, uses the principle of unintended consequences to indicate the dangers of stateintervention due to its damaging effect on society and market. Hayek, at the background,implicitly stresses the beneficial aspects of unintended consequences, since he believesthat problems will be solved favorable to all in the self-regulating market.Contrary to Hayek, Popper used the principle to indicate dangers of both market and stateactions but asked for democratic state intervention. He suggested the unintended harmsgive state a legitimate moral reason to intervene in the market and solve social problems.Importance of the principle is that it can be used to maintain the status quo or to solvesocial problems. Hayek?s usage of the principle serves the first and should be rethoughtin an age when many social problems, such as poverty and unemployment are seen to beinsoluble without doing harm to the market.The potential risks involved due to negative unintended consequences of human actionsshould not prevent the solution of avoidable problems by state. If the principle is used inan ideological way, it produces excuse, leads to irresponsibility, and allows problems toaggregate. A scientific approach, however, try to solve social problems without findingideological excuses. Therefore, a scientific approach to unintended consequences andrational-scientific use of the principle of unintended consequences can be a good startingpoint for social problem solving in which state intervention becomes necessary.