Deaths and funeral ceremonies of Ottoman sultans (from Sultan Mahmud II to Sultan Vahideddin)

Abstract

Vefat ve cenaze merasimleri toplum ve devlet yapısını anlamanın önemliaraçlarındandır. Bu çalışma ilk olarak, ele aldığı Osmanlı mparatorluğu'nun son yedipadişahının (Sultan Mahmud'dan Sultan Vahideddin'e) vefatlarını ve ağırlıklı olarakcenaze merasimlerini teferruatlarıyla anlatmayı amaçlıyor. Tasvir edilen konunun analizedilerek, ortak ve ayrışan noktaların tespiti ve bunların anlamlandırılması çalışmanın diğerönemli bir safhasını oluşturuyor. Ayrıca, son döneme kadar olan Osmanlı sultanlarınıncenaze merasimlerinin temel özellikleriyle ortaya konularak, bunların Tanzûmât sonrasıdönemle karşılaştırılması da yapılıyor. Bu çaba, incelenen dönemin genel süreç içindekiyerini değerlendirek devam eden hususları ve kopuşları ortaya çıkarıyor.Yas gösterilerinde abartılı üzüntüler göze çarparken, cenaze namazı ve ?techûz?işleminin büyük ölçüde slâm'a uygun biçimde gerçekleştiği görülüyor. Çalışmada,Osmanlı sultanlarının şahsına ve vasiyetine önem verilmediği vurgulanırken, vefat edensultanın defin yerini belirlemeye kudretinin olmadığı ve selefinin tek efendi olduğunadikkat çekiliyor.Sultanın ?ekber-erşâd? sistemiyle belirlenmesi ve meşrutiyet yönetiminegeçişle birlikte ttihad ve Terakki Cemiyeti'nin etkisinin artmasıyla yönetim yapısındagörülen değişikliklerin cenaze merasimlerin yapısını ve uygulamaları etkilediği deçalışmada anlatılıyor. Osmanlı mparatorluğu'nun son asrında sıkça tartışılanBatılılaşma'nın cenaze merasimlerini de doğal olarak etkilediği ve uygulamalardatamamen Batılı unsurların da görülmeye başlandığı bu çalışmanın ortaya attığı önemlitezlerden birisi.

Death and funeral ceremonies are important means of understanding the culturesof communities and states. This study firstly aims to describe the demise and funeralceremonies of the last seven Ottoman sultans (from Sultan Mahmud II to Sultan MehmedVI Vahideddin) in detail. Determining the similarities and differences by analyzing thesubject and gaining a deeper understanding of them is another significant goal of thisstudy. Moreover, the common features of the funeral ceremonies of Ottoman sultans fromthe early period to Tanzûmât era are explained, and they are compared with the laterperiod. An effort is made to examine the place of funerals under study within generalprocess, and to reveal the continuing, extinct and ?invented? funeral rituals.While exaggerated grief is seen in the mourning shows, funeral prayers and techûz(equipping) are in accordance with Islam. This study underlines that there was no respectfor the personality and testament of the deceased sultan, and points out that the newsultan was the only efendi who could determine the burial place. In addition, it isexplained that changes in the administrative structure- the ?ekber-erşâd? system, theincreasing influence of the Committee of Union and Progress, and constitutionalmonarchy affected the practice of funeral ceremonies. Another significant emphasis ofthis study is that Westernization, which was frequently discussed in the last century of theOttoman Empire, also affected the funeral ceremonies, and some Western elements wereadded in this process.