Sağlık alanında kamu özel ortaklıkları: Türkiye üzerine bir inceleme

Abstract

Liberal anlayış ile birlikte yabancı sermaye yatırımlarının rolü özellikle 1980'liyıllardan itibaren ülkelerin kalkınma politikaları içinde gittikçe daha fazla önem kazanmayabaşlamıştır. Bilhassa gelişmekte olan ve/veya gelişmemiş ülkelerin sermaye kıtlığı gözönünde bulundurulacak olursa, liberal anlayış ile sermaye kıtlığı çeken ülkelerin sorunlarınınortadan kalkacağı ve diğer makroekonomik göstergeler üzerinde bunun olumlu etkioluşturacağı izlenimi oluşmuştur. Devletlerin kamu hizmetlerinin finansmanında alternatifyöntemler arayışı ile özel sermaye ile arasında yaptığı sözleşme sonucunda ortaya çıkan kamuözel ortaklıkları, devletlerin kısa vadede hizmet sunumunu gerçekleştirmesini sağlamaktadır.Sağlık sektöründe, kamu özel ortaklıkları hizmet sunumu itibariyle verimsiz kalmaktadır.Sağlık bir vatandaşlık hakkı ve temel insan haklarından biri olması dolayısıyla tam kamusalmal niteliğindedir. Piyasa içerisinde metaya dönüştürülmesi hizmete erişimde eşitsizliğeneden olacaktır.Bu çalışmanın amacı, KÖO modelini açıklamak ve KÖO modeli ile sağlık hizmetiüretiminin avantaj ve dezavantajlarını ortaya koymaya çalışmaktır. Çalışmada örnek olayaraştırması için 2019 yılı itibariyle faaliyetini devam etmekte olan Türkiye'deki on şehirhastanesine ilişkin ulaşılabilen veriler kullanılmıştır. Bu veriler ile sağlık sektöründe KÖOmodellerinin verimliliği kamu maliyesi açısından incelenmektedir.Çalışma, kamu hizmeti kavramının ve sunumunun tarihteki evriminden başlamaktadırve sağlık hizmetlerinin sunumu özeline indirgenmektedir. Zaman içerisinde kamuhizmetlerinin sunumunun bir kısmının özel sektöre devredilmesiyle sağlıkta özelleştirmekavramı ortaya çıkmıştır. Sağlık hizmetinin sunumunda günümüzdeki alternatif yöntemlerdenbirisi ise KÖO modelidir.Çalışmada önce, dünyadaki sağlık sektöründe gerçekleşen kamu özel ortaklıklarıincelenmektedir. Bu doğrultuda da sağlık hizmetleri kalitesi açısından seçilen ülkeler: Fransa,Birleşik Krallık, Avusturalya, Filipinler, Hindistan, Norveç ve Singapur'dur. Çalışmaiçerisinde seçilen ülkelerin sağlık sistemleri ve sağlık sistemi içerisinde var olan kamu özelortaklık projeleri incelenmiştir. Seçilen dünya ülkelerinin sağlık sistemleri ve sağlık sistemleriiçerisinde var olan kamu özel ortaklıkları, Türkiye'de var olan projelerle karşılaştırılmıştır.Çalışmanın son aşamasında Türkiye'de 2019 yılı sonu itibariyle faaliyette olan şehirhastaneleri hakkındaki mevcut araştırmalar ve Sayıştay raporlarına yer ele alındıktan sonra,tarafımızca resmi kaynaklardan elde edilen şehir hastanelerine ilişkin bazı maliyet unsurları derlenmiştir. Elde edilen bu verilerden maliyet araştırılması yapılmıştır. Çalışmaincelemesinde hastanelerin toplam fiziki maliyetleri hesaplanmıştır. Bu maliyet içerindeyapılacak olan hastanenin arazi bedelleri ve kapatılan hastanelerin arazi bedelleri dâhiledilmiştir. Ayrıca şehir hastanelerinin ulaşım maliyetleri de hesaplanmıştır. Yapılan araştırmasonucunda modelin kazanımları ve maliyetleri karşılaştırılmıştır. Elde edilen bulgulardanyararlanılarak, Türkiye'de sağlık sektörü içerisinde kamu özel ortaklıklarının etkin ve verimliolup olmadığı tartışılmıştır. Bu alandaki kamu yararının ençoklaştırılabilmesi için için önerilergeliştirmektedir.

With the liberal comprehension, the role of foregin capital investments has becomeprogressively significant in the development policies of countries since 1980. Consideringcapital scarcity of especially developing and undeveloped countries, the impression is thatproblems of the countries having a liberal comprehension with capital scarcity will beovercome and that the result of this will influence macroeconomic indicators positively. ThePublic- Private-Partnerships that emerged as a result of the agrement of the states with theprivate equity due to their eschewing the financing of the servives enable the states toactualise their services in the short term. On the contrary, services performed by publicprivate partnerships in the health sector remain inecifient. Since health is a citizen's right andalso one of the basic human rights, it's regarded as a public good. Its transformation into acommodity within the market leads to inequality in access to services.The purpose of this study is to explain the PPP model and to reveal the advantages anddisadvantages of PPP model and healthcare production. This study case for the ongoingresearch activities for the year 2019 was used for the data can be accessed on the city hospitalin Turkey. With these data, the efficiency of PPP models in the health sector is analyzed interms of public finance.The study starts from the evolution of the concept of public service and its delivery inhistory and is reduced to the specialization of the delivery of health services. Over time, theconcept of privatization in health emerged with the transfer of some of the public services tothe private sector. One of the alternative methods available today in the delivery of healthcareis the PPP model.In this study, first public private partnerships in the health sector in the world areexamined. In this regard, the countries selected in terms of healthcare quality are: France, theUnited Kingdom, Australia, the Philippines, India, Norway and Singapore. Public privatepartnership projects in the health systems and health systems of the selected countries wereexamined. in selected countries in the world have their health systems and health systems,which are public-private partnerships, which have been compared with projects in Turkey.In the final stage of the study to criticism about the city hospitals that are in service inTurkey it is given to research and the Court of Auditors report. From these data obtained, costresearch was made in the study. In the study examination, the total physical costs of thehospitals were calculated. Land costs of the hospital to be built within this cost and land costs of the hospitals closed are included. In addition, transportation costs of city hospitals werecalculated. As a result of the research, the benefits and costs of the model were compared.This study, Turkey is concerned that the public-private partnership in the health sector is to beeffective and efficient. It develops recommendations to maximize public interest.