Discourse of needs as a political discourse: A critical reconstruction of `Radical needs`

Abstract

Bu çalışmanın amacı, insan ihtiyaçları söylemini felsefi bir bakış açısıyla eleştirel ve politik bir söylem olarak yeniden tartışmaktır. İnsan ihtiyaçlarına yönelik güncel tartışmaları yönlendiren modern ihtiyaç teorilerinin, farklı nedenlerle ve farklı derecelerde, hem ihtiyaçların tarihsel bağlamını, hem de ihtiyaçların yorumlanması ve karşılanmasına ilişkin toplumsal ve politik çatışmaları göz ardı ettiğini öne sürüyorum. Modern ihtiyaç kuramcılarının göz ardı ettiği veya yok saydığı sorular, siyasi ve toplumsal düşünce tarihi içinde nasıl ele alınmıştır? Hem tarihsel hem eleştirel bir ihtiyaç kavramı mümkün müdür? İnsan ihtiyaçları Hegel ve özellikle Marx'ın toplumsal ve siyasi düşüncesinde merkezi bir öneme sahiptir. İnsan ihtiyaçlarının artışı bir yandan özgürlüğün bir momenti, diğer yandan toplumsal ve siyasi yapılara esareti artıran diyalektik bir dinamik içinde ele alınır. Tarihsel tikelliği göz ardı etmeyen eleştirel bir ihtiyaç kavramını, ihtiyaç formlarını diyalektik bir süreç içinde elen alan Hegel ve özellikle Marx'ın yaklaşımında bulabiliriz. Bu düşünürlerin ?form?, ?bütünlük? ve ?eleştiri? arasında kurduğu ilişki, insan ihtiyaçlarını içsel bir eleştiri çerçevesinde ele almamızı sağlayan teorik bir arka plan sunar.Bu bağlamda, Marx literatüründe fazla incelenmemiş olan ?radikal ihtiyaçlar? kavramını kapitalist ihtiyaçlar dinamiğinin bir momenti olarak üç farklı boyutta yeniden yapılandırıyorum: özgürleşmenin aracı olarak radikal ihtiyaçlar, evrensellik ve kolektif hareketin itici gücü olarak radikal ihtiyaçlar. Bu denemenin iki temel amacı var. İlki, gerek ihtiyaç teorileri, gerek eleştirel teorinin göz ardı ettiği bir işleve işaret ediyor: Radikal ihtiyaçları, kapitalizmin içsel eleştirisinin kavramsal aracı olarak kurmak. İkinci amacım, güncel radikal ihtiyaç formlarına ışık tutmak ve çoğunlukla temel ihtiyaç kategorisi içinde ele alınan su gereksinimini günümüze ait bir radikal ihtiyaç formu olarak sunmak. Doğal gereksinim alanı içinde tanımlanan bir ihtiyacın, bugün radikal bir formda ortaya çıkışının güncel kapitalizmin ihtiyaç dinamiği içindeki aşkınlık imkanlarına ışık tuttuğunu iddia ediyorum. Bu yeniden yapılandırma denemesi, insan ihtiyaçlarını politik bir söylem olarak kavrayan bir teorik alanı mümkün kılar.

The aim of the present thesis is to explore the possibility of a discourse of needs as a political and a critical discourse. My starting point is the exposition of modern need theories. I argue that, for different reasons and to different degrees, these paradigmatic approaches tend to neglect the contextual and the dissentious nature of need interpretation and satisfaction. This in turn hampers the force of their critique of capitalist societies. The evaluation of modern need theories calls for an understanding of need that is normative and historical. In search for an answer, I turn to Hegel?s and mainly to Marx?s works for conceptual and theoretical opportunities of a historical outlook that does not relinquish its critical perspective. I argue that their dialectical treatment of need forms and their theoretical background informed by the relationship between ?form?, ?totality? and ?critique? allow exploring human needs within the framework of an immanent critique.In this vein, I introduce the concept of radical needs? a relatively unexplored concept in Marx scholarship ? as a moment of capitalist need dynamics and reconstruct it in terms of three interrelated aspects: Radical need as the milieu of human emancipation, universality embodied in radical needs and radical need as the motivation for collective action. This undertaking has two distinct yet related purposes: The first one is to construe radical needs as a powerful conceptual tool for an immanent critique, which appears to be neglected both in critical theory and in need theories. My second aim is to shed light upon the contemporary forms of ?radical needs? and present the need for water, that is commonly associated with the realm of natural necessity, as a radical need form emerging in contemporary capitalism. I argue that formulating a need that is usually ascribed to the realm of natural necessity as a radical need form highlights the peculiarities of neoliberal need dynamics. The reconstruction of ?radical needs? opens up a novel theoretical space for the discourse of needs as a political and a critical discourse.