Being an Armenian in Anatolia: Narratives of loss and recuperation

Abstract

Geçtiğimiz yıllarda, Anadolu'dan İstanbul'a göç etmiş Ermenilerle yapılan sözlü tarih araştırmasına dayanan bu çalışma günümüzde Ermeni kimliğinin nasıl oluştuğunu incelemektedir. Soykırımdan sonra Anadolu'da yaşamaya devam eden ve Müslümanlaşan Ermenilerle ilgili resmi kayıt olmadığı ve bu konuda yakın zamanda yapılmış araştırma eksikliği sebebiyle sözlü tarih anlatıları en önemli kaynak oluyor. Bu tez, bu anlatılardaki Ermenilerin deneyimlerini, hafızalarını ve postbelleklerini analiz ederek, Ermeni kimliğinin devlete ve toplumsal normlara karşı direniş ile bağdaştırıldığını iddia ediyor. Bu direniş birçok anlam ve biçim alıyor. Aslında kişilerin toplumsal cinsiyeti, sınıfı ve yerel kimliği, onların nasıl direndiğini belirliyor. Din değiştirme, evlilik ve göç Anadolu'daki Ermenilerin hayatta kalabilmek ve kimliklerini koruyabilmek için kullandıkları temel stratejiler olarak ortaya çıkıyor. Ayrıca bu tez Ermenilerin soykırım sebebiyle 1915 öncesi soyağaçlarını bilmemeleri ve hayat hikâyelerini 1915 ile başlatmaları sebebiyle 1915'in tüm aile ve kişisel hikâyelerin başlangıç noktası olarak görüldüğünü gösteriyor. Dolayısıyla bu tez, 1915'in sadece tarihsel bir zamana değil, Ermenilerin hala içinde oldukları bir döneme işaret ettiğini iddia ediyor. Aynı şekilde, soykırım sonrası yaşanan Ermeni varlıklarına el konulması, Demokrat Parti'nin seçim zaferi, 6-7 Eylül, ASALA'nın ortaya çıkması ve Hrant Dink'in öldürülmesi gibi olayları Ermenilerin nasıl deneyimlediğini ve anlattığını inceliyor.

This thesis, which is based on an oral history research with Armenians who have migrated from Anatolia to Istanbul in the last few decades, investigates the formation of Armenian identity in the present. As there are no official records about Armenians living in Anatolia and those who had converted to Islam after the genocide and as recent studies are very limited in number, the most important document becomes oral history narratives. Analyzing Armenians' lived experiences, memories and postmemories in narratives, this thesis argues that the Armenian identity is associated with resistance against the state and societal norms. Yet this resistance takes multiple meanings and forms. It is indeed subjects' gender, social class and local identity that largely determine how they tell their stories of resistance and against whom they should resist. Conversion, marriage and migration emerge as main strategies of Armenians in Anatolia to survive and protect their identity. Furthermore, this thesis shows that the 1915 stands as the origin of familial histories and personal life stories as due to the genocide many Armenians today cannot trace their genealogy in the pre-1915 era and as they start telling their life stories with the 1915. This thesis, therefore, argues that the 1915 is not simply a date that points to a specific time in history but an era in which Armenians still live. Accordingly this thesis looks at how some major events that occurred after the genocide such as confiscation of Armenian properties, the Democrat Party's election victory, September 6-7, the emergence of ASALA and assassination of Hrant Dink are experienced and narrated by Armenians.