An analysis of the earth science chapter in the official Turkish fifth grade science textbook revised in 2013

Abstract

Dünya'yı anlamak ve sınırlı kaynaklarının etkili kullanımını sağlamak için yerbilimi eğitimi önem arz etmektedir. Bu sebeple, yerbilimi okuryazarı olan bir toplum oluşturmak gerekmektedir. Yerbilimi eğitiminde kitaplar önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada 5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı'nın yerbilimleriyle ilgili konuları işlediği ünitesinin fen okuryazarlığı ve yerbilimi okuryazarlığı açısından incelemesi yapılmıştır. Ünitede bilim okuryazarlığı için 4 ana tema olan `bilimsel bilgi, araştırma yöntemi olarak bilim, bilimsel düşünme ve bilim, teknoloji ve toplum arası etkileşim` analiz edildi. Ünitedeki yerbilimi okuryazarlığı için de 6 ana tema olan `jeolojik zaman, uzamsal düşünme, bütüncül sistem düşünme, alan çalışması, yerbilim bilgisi ve yerbilim, teknoloji ve toplum ilişkisi` analiz edildi. Bu çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bilim okuryazarlığı için fen eğitimi literatüründen bir çerçeve elde edilmiştir. Yerbilimi okuryazarlığı içinse yerbilimi literatürüne bağlı kalarak araştırmacı tarafından çerçeve oluşturulmuştur. Veriler bu çerçeveler ışında iki farklı araştırmacı tarafından toplanmıştır. Sonuç olarak görülmektedir ki, bu ünitede yerbilimi okuryazarlığı temaları arasında en çok öne çıkan `alan çalışması` olmuştur. Bunun yanında, yerbilimi alanına özgü olan `jeolojik zaman, uzamsal düşünme ve bütüncül sistem düşünme temaları çok fazla vurgulanmamıştır. Bilim okuryazarlığı temaları arasında ise `bilimsel bilgi` teması en yüksek vurguya sahiptir. Bilimsel düşünme teması ise en az vurgulanan olmuştur. Bu araştırma sonuçlarıyla kitap hazırlama komitesine, fen eğitimi öğretim görevlilerine ve fen öğretmenlerine ışık tutacaktır.

Earth science education aims not only improvement of scientific literacy but also teaching domain specific characters of earth science. Textbooks have important roles in earth science education. The purpose of the study was to analyze the earth science chapter of the 5th grade science textbook in Turkey in terms of earth science literacy (ESL) and science literacy (SL). In this study, quantitative analysis method was used. SL framework consists of four main themes; science as a body of knowledge, science as a way of investigating, science as a way of thinking and the interaction among science, technology, and society`. Moreover, ESL framework involves six themes which are geological time, spatial thinking, holistic system thinking, fieldwork, knowledge of earth science and earth science, technology and society. The SL framework was retrieved from the science education literature. The ESL framework was developed by the researcher based on the earth science literature. The data analyzed in accordance with frameworks of SL and ESL by two independent researchers. The results showed that the `fieldwork` theme of ESL was most emphasized in the earth science chapter. Moreover, it was found that some of the domain characteristics of earth science education such as geological time, spatial thinking, holistic system thinking were inadequately emphasized. The results also indicated that `science as a body of knowledge` theme was the most emphasized whereas the `scientific thinking` theme was not emphasized adequately. This study will be one of the guides about science textbooks for textbook preparation commission, science educators and teachers.